Ύστερα από αμέτρητους αιώνες παρουσίας του ανθρώπου στη Γη, θα πίστευε κανείς πως έχουμε δει όλα τα χρώματα που υπάρχουν. Κι όμως, μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων υποστηρίζει πως κατόρθωσε να αντικρίσει ένα νέο χρώμα – κάτι που, όπως τονίζει η εφημερίδα The Guardian, κανείς δεν είχε ξαναδεί ποτέ μέχρι σήμερα.

Παρόλο που η ανακάλυψη έχει προκαλέσει διχογνωμία στην επιστημονική κοινότητα, προέκυψε από ένα ιδιαίτερα πρωτοποριακό πείραμα: οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λέιζερ για να διεγείρουν με ακρίβεια συγκεκριμένα κύτταρα στον αμφιβληστροειδή των ματιών τους. Όπως λένε, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διευρυνθεί η οπτική τους εμπειρία πέρα από τα φυσικά όρια της ανθρώπινης όρασης.

Το νέο αυτό χρώμα, που πήρε το όνομα olo, περιγράφεται ως συγγενές του γαλαζοπράσινου, αν και όσοι το είδαν σημειώνουν ότι καμία υπάρχουσα απόχρωση δεν το αποδίδει με ακρίβεια. «Ήταν κάτι μοναδικό. Σοκαριστικό και συνάμα υπέροχο», ανέφερε ο Ρεν Εντζί, ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ.

Η ομάδα δημοσίευσε μια εικόνα με ένα τιρκουάζ τετράγωνο, σε μια προσπάθεια να δώσει μια ιδέα για την εμφάνιση του olo, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι καμία οθόνη ή αναπαραγωγική τεχνολογία δεν μπορεί να αποτυπώσει πιστά το νέο χρώμα. «Η εικόνα είναι απλά μια αχνή προσέγγιση. Δεν πλησιάζει την πραγματική εμπειρία», δήλωσε ο Όστιν Ρούρντα, ειδικός στην όραση.

Η ανθρώπινη όραση βασίζεται σε τρεις τύπους φωτοευαίσθητων κυττάρων – τους γνωστούς κώνους L (κόκκινο), M (πράσινο) και S (μπλε). Ωστόσο, στη φύση δεν υπάρχει φως που να ενεργοποιεί αποκλειστικά τους M κώνες. Αυτός είναι και ο λόγος που το olo θεωρείται χρώμα έξω από το γνωστό φάσμα.

Παρόλα αυτά, δεν συμφωνούν όλοι. Ο Τζον Μπάρμπουρ, ειδικός στην οπτική επιστήμη από το πανεπιστήμιο St George’s του Λονδίνου, είναι επιφυλακτικός: «Δεν είναι νέο χρώμα, απλώς μια έντονη απόχρωση του πράσινου, η οποία δεν παράγεται φυσικά. Το πείραμα έχει περιορισμένη αξία», υποστήριξε.

 

 

Η ομάδα του Μπέρκλεϊ ονόμασε την τεχνολογία της Oz Vision, εμπνευσμένη από την Σμαραγδένια Πόλη των βιβλίων του Λ. Φρανκ Μπάουμ. Πιστεύουν ότι το σύστημα αυτό μπορεί να αποκαλύψει περισσότερα για τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος δημιουργεί τις οπτικές εμπειρίες και ίσως να βοηθήσει στην κατανόηση ή ακόμα και τη θεραπεία παθήσεων όπως η αχρωματοψία ή η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδίτιδα.

Θα μπορέσουμε ποτέ να δούμε το olo με τα μάτια μας; Ο Εντζί είναι κατηγορηματικός: «Δεν θα εμφανιστεί σε καμία οθόνη, κινητό ή τηλεόραση στο κοντινό μέλλον. Είναι πέρα από τις δυνατότητες της σημερινής τεχνολογίας – ακόμη και της εικονικής πραγματικότητας».

Οι ερευνητές εντόπισαν και χαρτογράφησαν τους M κώνες σε ένα μικρό τμήμα του αμφιβληστροειδούς και στη συνέχεια τους διέγειραν επιλεκτικά με λέιζερ. Το αποτέλεσμα ήταν ένα «μπάλωμα» χρώματος στο οπτικό πεδίο, διπλάσιο σε μέγεθος από την πανσέληνο, το οποίο δεν μπορεί να δημιουργηθεί φυσικά.

Το όνομα olo προκύπτει από τον δυαδικό αριθμό 010, που δείχνει πως μόνο οι M κώνοι είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια αυτής της μοναδικής οπτικής εμπειρίας.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο Science Advances.