Η ανακάλυψη ξεκίνησε κατά τη διάρκεια εξόρυξης θαλάσσιας άμμου στον Πορθμό της Μαδούρα, όταν αποκαλύφθηκαν τα πρώτα απολιθωμένα λείψανα.

Θαμμένο για χιλιάδες χρόνια κάτω από τη θάλασσα, στα ανοιχτά των ακτών της Ινδονησίας, ένα εντυπωσιακό εύρημα απειλεί να ξαναγράψει όσα γνωρίζουμε για την ανθρώπινη προέλευση.

Επιστήμονες εντόπισαν απολίθωμα κρανίου του Homo erectus, διατηρημένο κάτω από στρώματα λάσπης και άμμου στον Πορθμό της Μαδούρα – μια ανακάλυψη που ρίχνει νέο φως στην προϊστορική γεωγραφία και τις μετακινήσεις των πρώιμων ανθρώπων.

Το κρανίο του Homo erectus, ενός αρχαίου ανθρώπινου προγόνου, ανακαλύφθηκε πάνω από 140.000 χρόνια αφότου θάφτηκε για πρώτη φορά, διατηρημένο στα ιζήματα του Πορθμού της Μαδούρα, ανάμεσα στα νησιά Ιάβα και Μαδούρα, αναφέρει η Daily Mail.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η τοποθεσία μπορεί να αποτελεί την πρώτη φυσική απόδειξη του «χαμένου κόσμου» – μιας προϊστορικής χερσαίας μάζας γνωστής ως Σάνταλαντ, η οποία κάποτε ένωνε μεγάλο μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας σε μια εκτενή τροπική πεδιάδα.

Μαζί με τα ανθρώπινα λείψανα, οι ερευνητές ανέσυραν 6.000 απολιθώματα ζώων από 36 διαφορετικά είδη, μεταξύ των οποίων δράκοι Κομόντο, βουβάλια, ελάφια και ελέφαντες.

Ορισμένα από τα ευρήματα φέρουν εμφανή σημάδια κοπής, γεγονός που υποδηλώνει τη χρήση εξελιγμένων στρατηγικών κυνηγιού από τους πρώιμους ανθρώπους.

Τα ευρήματα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την προϊστορική ζωή και το χαμένο περιβάλλον του Σάνταλαντ, δίνοντας στους επιστήμονες μια σπάνια εικόνα της συμπεριφοράς και των προσαρμογών των πρώτων ανθρώπινων πληθυσμών.

Αν και τα απολιθώματα εντοπίστηκαν από θαλάσσιους ανθρακωρύχους το 2011, οι ειδικοί κατάφεραν μόλις πρόσφατα να τα χρονολογήσουν και να τα ταυτοποιήσουν, γεγονός που συνιστά ένα σημαντικό επίτευγμα στην παλαιοανθρωπολογία.

«Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από σημαντική μορφολογική ποικιλομορφία και κινητικότητα των ανθρωποειδών πληθυσμών στην περιοχή», δήλωσε ο Χάρολντ Μπέργκχουις, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Λάιντεν στην Ολλανδία, που ηγήθηκε της έρευνας.

Πριν από περίπου 14.000 έως 7.000 χρόνια, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της τήξης των παγετώνων – κατά πάνω από 120 μέτρα – βύθισε τις χαμηλές πεδιάδες του Σάνταλαντ.

 

 

Η ανακάλυψη ξεκίνησε κατά τη διάρκεια εξόρυξης θαλάσσιας άμμου στον Πορθμό της Μαδούρα, όταν αποκαλύφθηκαν τα πρώτα απολιθωμένα λείψανα.

Σε μια τοποθεσία επεξεργασίας κοντά στη Σουραμπάγια, εργάτες βρήκαν περισσότερα από 6.000 απολιθώματα σπονδυλωτών μαζί με δύο ανθρώπινα κρανιακά θραύσματα.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία τους, οι επιστήμονες προχώρησαν σε λεπτομερείς αναλύσεις, καταγράφοντας και μελετώντας τα ευρήματα με προσοχή.

Για να κατανοήσουν το πλαίσιο της ανακάλυψης, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ιζήματα όπου βρέθηκαν τα απολιθώματα, αποκαλύπτοντας ένα αρχαίο σύστημα κοιλάδων του ποταμού Σόλο, που άλλοτε διέσχιζε την υφαλοκρηπίδα της Σούντα.

Τα ιζήματα αυτών των κοιλάδων δείχνουν την ύπαρξη ενός πλούσιου ποτάμιου οικοσυστήματος κατά το ύστερο Μέσο Πλειστόκαινο.

Ο Homo erectus αποτελεί ορόσημο στην ανθρώπινη εξέλιξη: ήταν οι πρώτοι που έμοιαζαν σημαντικά με εμάς, με ψηλότερα, πιο μυώδη σώματα, μακρύτερα πόδια και κοντύτερα χέρια.

Η χρονολόγηση των στρωμάτων πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο οπτικής φωταύγειας (OSL) σε κόκκους χαλαζία, για τον προσδιορισμό της τελευταίας έκθεσης στο ηλιακό φως.

Η ανάλυση αυτή έδειξε ότι τα ιζήματα χρονολογούνται μεταξύ 162.000 και 119.000 ετών πριν, δηλαδή στο ύστερο Μέσο Πλειστόκαινο.

Τα δύο κρανιακά θραύσματα συγκρίθηκαν με δείγματα από τη γνωστή τοποθεσία Sambungmacan της Ιάβας, επιβεβαιώνοντας πως πρόκειται για Homo erectus και επεκτείνοντας την καταγεγραμμένη εξάπλωση του είδους στη βυθισμένη περιοχή του Σάνταλαντ.

Η τοποθεσία θεωρείται πλέον η πρώτη υποθαλάσσια θέση με απολιθώματα ανθρώπου στη Σάνταλαντ.

Η ομάδα εντόπισε επίσης απολιθώματα από το εξαφανισμένο γένος Stegodon, συγγενικό των σύγχρονων ελεφάντων. Αυτά τα τεράστια φυτοφάγα έφταναν τα 13 πόδια στον ώμο και ζύγιζαν πάνω από 10 τόνους.

Οι γομφίοι τους εμφάνιζαν ενδιάμεσα χαρακτηριστικά μεταξύ πρώιμων και σύγχρονων ελεφάντων, υποδεικνύοντας ένα στάδιο εξελικτικής μετάβασης.

Βρέθηκαν επίσης πολυάριθμα απολιθώματα ελαφιών — οστά και δόντια από διάφορα είδη — που αποκαλύπτουν έναν υγιή και ποικιλόμορφο πληθυσμό.

Η παρουσία ελαφιών είναι σημαντική, καθώς υποδηλώνει τοπία με ανοικτή βλάστηση, όπως δάση ή λιβάδια με επάρκεια σε νερό και τροφή.

Τα ελάφια αποτελούσαν σημαντική τροφή για θηρευτές, μεταξύ των οποίων και οι πρώιμοι άνθρωποι.

Τα επιπλέον ευρήματα ζώων παρόμοιων με αντιλόπες ενισχύουν την εικόνα ενός ανοιχτού οικοσυστήματος, υποστηρίζοντας την ανακατασκευή του τοπίου ως σαβάνα ή λιβάδι.

Η μελέτη παρέχει την πρώτη άμεση απόδειξη παρουσίας ανθρώπινου προγόνου στα βυθισμένα τοπία της Σάνταλαντ, αμφισβητώντας προηγούμενες αντιλήψεις για τη γεωγραφική εξάπλωση του Homo erectus.

Υπογραμμίζει τη σημασία των βυθισμένων τοπίων στην κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης και μετανάστευσης στη Νοτιοανατολική Ασία.

Ο Μπέργκχουις και η ομάδα του καταδεικνύουν πώς η συνδυασμένη χρήση γεωλογικών, αρχαιολογικών και παλαιοπεριβαλλοντικών μεθόδων μπορεί να αποκαλύψει κρυμμένα κεφάλαια της ανθρώπινης ιστορίας, βαθιά θαμμένα κάτω από τη θάλασσα.