Η ανατροπή, αντικατάσταση, κατάργηση θεσμών και αξιών οι οποίες για δεκαετίες υπήρξαν θεμελιώδεις αρχές για τις Η.Π.Α μας προϊδεάζουν για το τι θα συμβεί στον υπόλοιπο κόσμο.
«Αυτό που κάνω είναι ακριβώς αυτό για το οποίο έχω κάνει εκστρατεία»
D.J.Trump
AdvertisementAdvertisementΣτις 30 Απριλίου συμπληρώθηκαν οι 100 πρώτες μέρες της δεύτερης διακυβέρνησης Τραμπ, 143 εκτελεστικά διατάγματα, τα περισσότερα από οποιονδήποτε πρόεδρο, 42 διακηρύξεις, 42 υπομνήματα, ο νόμος Laken Riley, ένας νόμος περί συνεχιζόμενων πιστώσεων και άλλα νομοθετήματα για το Κογκρέσο τα οποία κατατέθηκαν μαζικά.
Η εκτεταμένη χρήση εκτελεστικών διαταγμάτων από τον Τραμπ προκάλεσε ανάμεικτη υποδοχή τόσο από τους Ρεπουμπλικάνους όσο και από τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι ακόμα φαίνεται να μην έχουν συνέλθει από την ταπεινωτική ήττα των προεδρικών εκλογών, ενώ αδυνατούν τόσο να επιλέξουν μια ισχυρή ηγετική φυσιογνωμία που θα αρθρώσει σοβαρό αντίλογο, όσο και να διατυπώσουν μια διαφορετική πολιττική.
Ορισμένα εκτελεστικά διατάγματα δοκίμασαν τα όρια της εκτελεστικής εξουσίας και άλλα αντιμετώπισαν άμεσες νομικές προκλήσεις, τόσο σε πολιτειακό όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ειδικά από το Ανώτατο Δικαστήριο. Σημαντικά θέματα στα οποία επικεντρώθηκε ο Τραμπ περιελάμβαναν τη μεταρρύθμιση της μετανάστευσης, τις απελάσεις, την κατάργηση του δικαιώματος απόκτησης αμερικανικής υπηκοότητας σε όσους γεννιούνται στο έδαφος των Η.Π.Α, την εφαρμογή δασμών σε δεκάδες χώρες, τη μείωση των ομοσπονδιακών δαπανών, τη μείωση του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού, την αύξηση της εκτελεστικής εξουσίας και την εφαρμογή μιας μη παρεμβατικής εξωτερικής πολιτικής με εσωστρεφή και αμυντικά χαρακτηριστικά.
Βγαίνοντας στον Κήπο των Ρόδων, ο δημοσιογράφος του εμβληματικού περιοδικού TIMES ανεβαίνει την κεκλιμένη κιονοστοιχία προς το Οβάλ Γραφείο, περιγράφοντας τις άλλες αλλαγές στη διακόσμηση, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά: «Το αποτύπωμά του στο χώρο εργασίας του είναι εμφανές. Ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει γεμίσει τους τοίχους με πορτρέτα άλλων προέδρων σε επιχρυσωμένα πλαίσια. Έχει κρεμάσει ένα πρόχειρο αντίγραφο της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας πίσω από μια σειρά από μπλε κουρτίνες. Το κόκκινο κουμπί που επιτρέπει στον Trump να καλέσει για την Diet Coke του επιστρέφει στη θέση του στο γραφείο Resolute, πίσω από το οποίο βρίσκεται ένα νέο τάγμα σημαιών, συμπεριλαμβανομένης μιας για τη Διαστημική Υπηρεσία των ΗΠΑ διαφορετική απο τη NASA, τον νέο στρατιωτικό κλάδο που ίδρυσε. Ένας χάρτης του «Κόλπου της Αμερικής», όπως έχει μετονομάσει τον Κόλπο του Μεξικού, ήταν τοποθετημένος σε ένα περίπτερο κοντά.
Εάν ο Τραμπ κάνει διακοσμητικές αλλαγές στον Λευκό Οίκο, η επίδρασή του στην προεδρία πηγαίνει πολύ βαθύτερα. Οι πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας του ήταν από τις πιο αποσταθεροποιητικές στην αμερικανική ιστορία, μια έκρηξη αρπαγής εξουσίας, στρατηγικών αλλαγών και άμεσων επιθέσεων που άφησαν τους αντιπάλους, τους παγκόσμιους ομολόγους του, ακόμη και πολλούς υποστηρικτές έκπληκτους χωρίς προηγούμενο.
Ο Τραμπ έχει επιβάλει μια σειρά διαταγμάτων και μνημονίων που έχουν παρακωλύσει ολόκληρες κυβερνητικές υπηρεσίες και τμήματα. Έχει απειλήσει να καταλάβει τη Γροιλανδία με τη βία, να πάρει τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά και να προσαρτήσει τον Καναδά.
AdvertisementΧρησιμοποιώντας ως όπλο τον έλεγχό του στο υπουργείο Δικαιοσύνης, διέταξε έρευνες για πολιτικούς εχθρούς. Έχει απολύσει μεγάλο μέρος της δημόσιας διοίκησης, απομακρύνοντας περισσότερους από εκατό χιλιάδες ομοσπονδιακούς εργαζόμενους. Έχει εμπλακεί σε πόλεμο με ιδρύματα που έχουν κυριολεκτικά δημιούργησει την Αμερική: πανεπιστήμια, μέσα ενημέρωσης, μεγάλα δικηγορικά γραφεία, μουσεία. Έδωσε χάρη ή υπέγραψε μετατροπή σε κάθε κατηγορούμενο που κατηγορείται σε σχέση με τις επιθέσεις της 6ης Ιανουαρίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταδικάστηκαν για συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν καταδικαστεί για βίαιες πράξεις και ανατρεπτική συνωμοσία. Επιδιώκοντας να αναμορφώσει την παγκόσμια οικονομία, πυροδότησε έναν εμπορικό πόλεμο εξαπολύοντας μια σαρωτική σειρά δασμών που έστειλαν τις αγορές σε κατακόρυφη πτώση.
Ξεκινώντας το πρόγραμμα μαζικής απέλασης που υποσχέθηκε, έχει κινητοποιήσει υπηρεσίες σε όλη την κυβέρνηση, από το IRS έως την Ταχυδρομική Υπηρεσία, ως μέρος της προσπάθειας εύρεσης, κράτησης και απέλασης μεταναστών. Έχει στείλει μερικά από αυτούς σε ξένες χώρες χωρίς τη δέουσα διαδικασία και στα όρια της προσβολ΄ς της ανθρώπινης ύπαρξης, επικαλούμενος μια διάταξη εν καιρώ πολέμου από τον 18ο αιώνα. Η κυβέρνησή του έχει απαγάγει ξένους φοιτητές από τους δρόμους και αφαίρεσε τις βίζες τους επειδή συμμετείχαν σε ομιλία που δεν του αρέσει. Έχει απειλήσει να στείλει Αμερικανούς σε μια διαβόητη φυλακή στο Ελ Σαλβαδόρ. Ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης λέει: «Η επιτυχία μας εξαρτάται από την ικανότητά του να σας σοκάρει». Σοκ και δέος λοιπόν. Κάπως έτσι περιγράφουν οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι του περιοδικού TIMES την πρώτη επίσκεψή τους στον Λευκό Οίκο μετά τη θριαμβευτική επιστροφή Trump στην εξουσία και τις πρώτες 100 μέρες της νέας διακυβέρνησης στην οποία απόλυτος μονάρχης είναι ο εγωπαθής Τραμπ.
Παρόμοιες και οι εντυπώσεις των ανταποκριτών των New York Times, Washington Post, CBS κλπ. Το ζήτημα όμως τώρα, δεν είναι τόσο τι έγινε αυτές τις πρώτες 100 μέρες αλλά τι θα γίνει τις επόμενες 100. Κι αν οι πρώτες άλλαξαν ίσως για πάντα την Αμερική, οι επόμενες 100 θα αλλάξουν σίγουρα για πάντα τον κόσμο.
AdvertisementΗ ανατροπή, αντικατάσταση, κατάργηση θεσμών και αξιών οι οποίες για δεκαετίες υπήρξαν θεμελιώδεις αρχές για τις Η.Π.Α μας προϊδεάζουν για το τι θα συμβεί στον υπόλοιπο κόσμο. Όμως και πάλι χρειάζεται κανείς να γνωρίζει καλά το επιτελείο του προέδρου, «όλους τους ανθρώπους του», θεατούς και αθέατους, αλλά και τους κύκλους επηροής για να μπορέσει να κάνει κάποιες υποθέσεις για τις προθέσεις και τα επόμενα σχέδιά του.
Η σχέση των Η.Π.Α με την Κίνα και η αναπόφευκτη σύγκρουση των δυο υπερδυνάμεων, δεν θα περιοριστεί στο εμπόριο. Ο Σινορωσικός άξονας θα εκμετελευθεί κάθε ευκαιρία ώστε να δοκιμάσει τις αντοχές των Η.Π.Α , τη στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ, την επίσης επικείμενη σύγκρουση με το Ιράν, την αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ, την ολοένα αυξανώμενη απομόνωση της Αμερικής τόσο από τους Ευρωπαίους συμμάχους της, όσο και από παραδοσιακούς εταίρους της όπως ο Καναδάς, την περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας η οποία περνάει αν όχι σε ανεξέλεκτη ύφεση πάντως σε αρνητική ανάπτυξη μετά την εφαρμογή των δασμών και ενός χωρίς προηγούμενου επιθετικού προστατευτιμού της εγχώριας αγοράς και παραγωγής. Όμως αυτά είναι μόνο η επιφάνεια.
Το αφήγημα περί μεταναστευτικού και οικονομικού πολέμου δεν αρκεί για την κυβέρνηση Τραμπ για να οδηγήσει την Αμερική στις επόμενες 100 μέρες, πόσο μάλλον στη νέα εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, της ανάδειξης νέων επιθετικών υπερδυνάμεων όπως η Ινδία, της πολυεπίπεδης εξωτερικής πολιτικής παραδοσιακών συμμάχων των Η.Π.Α οι οποίες διαφοροποιούνται σχεδόν απόλύτα πλέον από τη γραμμή του State Department, όπως η Τουρκία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Η επιστροφή της Αμερικής στη Σελήνη και η αποστολή επανδρωμένου πληρώματος στον Άρη -ειδικά για το δεύτερο δεν υπάρχει κανένα σοβαρό χρονοδιάγραμμα- δεν αρκούν ως αφήγημα νέων εθνικών προκλήσεων.
AdvertisementΧρειάζεται όπως ήδη έχω αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο κάτι εντελώς πρωτότυπο, κάτι που θα δώσει στους πολίτες την απαραίτητη ώθηση, αλλά και θα τους αποσπάσει από τα πραγματικά προβλήματα και τις δομικές αδυναμίες της Αμερικής. Και αν η πρόκληση-απειλή αυτή δεν εμφανιστεί ως απομηχανής θεός, ο τυχοδιώτης Τραμπ θα αναγκαστεί να την εφεύρει, κάτι πάρα πολύ επικίδυνο όπως συνέβη στο παρεθόν με τραγικά αποτελέματα για την ανθρωπότητα.
Από τη μια λοιπόν ή θα έχουμε έναν νέο παγκόσμιο κίνδυνο -πραγματικό γεγονός (;)- ή ένα τεχνητό με απρόβλεπτες συνέπειες και εξέλιξη. Να σημειωθεί εδώ ότι η αγορά σχεδίασης και κατασκευής υπερσύγχρονων καταφυγίων παρουσιάζει μια εκρηκτική ζήτηση στις Η.Π.Α αλλά και άλλες χώρες όπως η Γερμανία (σχέδιο προετοιμασίας και δράσης σε περίπτωση παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου 1000 σελίδων το περίφημο «Operationsplan Deutschland»), αλλά και Σκανδιναβικές χώρες όπως η Σουηδία ενδεικτικό του φόβου και της άγνοιας των πολιτών, στοιχεία και χαρκτηριστικά απαραίτητα για τη χειραγώγησή τους από την εκάστοτε εξουσία και τα οποία οδηγούν σε ακραίες εθνικοφυλλετικές θέσεις, κοινωνικό συντηρητισμό και οπισθοδρόμηση.
Και στις δυο περιπτώσεις τις επόμενες 100 μέρες η παγκόσμια κοινότητα θα πρέπει να απαντήσει ξεκάθαρα στο απλό ερώτημα: θα συνεχίσει να παρακολουθεί αμήχανη ψελλίζοντας τα γνωστά περί δημοκρατίας και ελευθερίας ή θα αναλάβει ουσιαστική δράση έναντι μιας σαρωτικής πολιτικής Τραμπ και μιας κοινωνικοοικονομικής ελίτ που δείχνει έτοιμη να περάσει σε έναν νέο παγκόσμιο ολοκληρωτισμό;
Advertisement
