O Διονύσης Χιόνης, καθηγητής Οικονομικών στο Δ.Π.Θ. και μέλος Δ.Σ. του ΣΕΒΕ, απαντά στη HuffPost και τον Τέρενς Κουίκ για το μείζον θέμα των ληξιπρόθεσμων χρεών φορολογουμένων.

Σε λίγες ημέρες θα αναρτηθεί από την ΑΑΔΕ ο μαύρος κατάλογος των μεγαλοοφειλετών του Δημοσίου. Πρόσωπα ή επιχειρήσεις που δεν προχώρησαν σε ρύθμιση και χρωστούν πάνω από 150.000 ευρώ (πριν τις προσαυξήσεις). 

Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί. Με την ολοκλήρωση του πρώτου τετράμηνου του 2025, απλήρωτοι παρέμειναν φόροι ύψους 3 δις ευρώ. Το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος των φορολογουμένων προς το Δημόσιο ανέρχεται πλέον στα 110,8 δις ευρώ. 2 εκατ. πολίτες κινδυνεύουν με κατασχέσεις. Με αυτή την παράμετρο που προκαλεί εισπρακτικό βουνό για την κυβέρνηση, αλλά, ακόμα περισσότερο, δέος για  εκατομμύρια πολιτών, ξεκινάμε την συζήτηση με τον καθηγητή Διονύση Χιόνη, ο όποιος μπαίνει κατευθείαν στην ωμή αλήθεια. Που ξεκινάει από το ό,τι συνέβη με τα μνημόνια, την τρόικα και τις πιέσεις για τη ρύθμιση χρεών του Δημοσίου, στην ουσία χρέη που η τρόικα με εγκέφαλο τον Σόιμπλε ήθελε να βγάλει από τις ξένες τράπεζες που δάνειζαν τόσα χρόνια την Ελλάδα.

«Και το Φεβρουάριο του 2015 και το 2016 και το 2019 ασχοληθήκαμε με τη διαχείρηση του Δημοσίου χρέους και ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, με την έννοια ότι εξασφάλισαν μια βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους του ελληνικού δημοσίου χρέους, μακροχρόνια. Αλλά αυτό το οποίο δεν είδαμε, είναι το θέμα του ιδιωτικού χρέους. Δηλαδή το πώς μπορούν να ανταποκριθούν οι πολίτες σύμφωνα με τον πραγματικό τους μισθό, σε αυτά τα οποία  οφείλουν και που οφείλουν να πληρώνουν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ή σε εταιρικές οντότητες Ιδιωτικού Δικαίου, όπως τα μεγάλα funds που διαχειρίζονται τοκοχρεολυτικές δόσεις για την απόκτηση στέγης ή από τις κάρτες και βέβαια και στην εφορια και ασφαλιστικούς οργανισμούς. Αυτό λοιπόν είναι σε μια κατάσταση που αρχίζει και γίνεται μη διαχειρίσιμη. Γιατί τα μη διαχειρίσιμα, δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν όταν συνεχίζουν να αυξάνονται. Και συνεχίζουν να αυξάνονται.

Ο κύριος Χιόνης έθεσε επιπλέον και ένα άλλο σοβαρό θέμα: «Τα αποτελέσματα, τα δημοσιευμένα αποτελέσματα για την κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν ότι η ιδιωτική αποταμίευση μειώνεται κάθε τρίμηνο και μειώνεται κάθε τρίμηνο για να στηρίξει την ιδιωτική κατανάλωση. Αντιλαμβάνεστε ότι (για την εξασφάλιση μιας σροιχειώδους καθημερινής επιβιώσης) δεν περισσεύουν και πολλά χρήματα για να στηριχθούν οι οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία, προς ΑΑΔΕ κλπ

Στο σημείο αυτό έθεσα υπ’ όψη του καθηγητή Δ. Χιόνη, ότι σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), αυξήθηκε επίσης ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων που προστέθηκαν στη λίστα των ληξιπρόθεσμων οφειλετών της Εφορίας, κατά 470.800 άτομα. Φτάνουν πλέον τους 4.242.507 πολίτες. Οπότε μιλάμε για φοροδιαφεύγοντες ή για εκείνους που αδυνατούν να πληρώσουν; Μπορεί τελικά να είναι όλοι μαζί στην ίδια κατηγορία των φοροφυγάδων;

Η απάντηση που έδωσε στην HuffPost έχει ως εξής:

 «Υπάρχει μια δυσκολία πριν κάνουμε μια ενδελεχή έρευνα προκειμένου να καταλήξουμε σε μια ουσιαστική ταξινόμηση. Ποιος κάνει φοροαποφυγή; Ποιος κάνει φοροδιαφυγή και ποιος αδυνατεί να πληρώσει; Γιατί, για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να σκέφτεται ότι “εγώ θέλω να πάω διακοπές, αλλά δεν μένουν λεφτά για φόρους”, άρα κάνει άλλη προτεραιοποίηση».

Και συνεχίζει: 

«Αν δείτε τις οφειλές, κάνετε μια ταξινόμηση, μία ανάλυση ανά κατηγορία οφειλών, θα καταλάβετε ότι πολύ μεγάλο μέρος αφορά μικρά ποσά σε μεγάλο αριθμό οφειλετών στην ΑΑΔΕ, δηλαδή ποσά τα οποία ανέρχονται από 500€ και πάνω και φτάνουν μέχρι 4000€ – 5000€. Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι κάποιος θέλει να κάνει φοροδιαφυγή και δεν παίρνει φορολογική ενημερότητα ή έχει εκκρεμότητες με την εφορία, όταν αυτές οι εκκρεμότητες τον εμποδίζουν να κάνει συναλλαγές εκεί που χρωστάει, παράδειγμα 500€ με 700€».

Στη συζήτηση με τον Καθηγητή του Δημοκρητίου Πανεπιστημίου , μπήκε και το θέμα των μεγαλοφειλετών. Από το συνολικό χρέος των 110,8 δις ευρώ, τα 26,35 δις. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτα είσπραξης. Στο ποσό αυτό πρόκειται να προστεθούν επιπλέον 10 δις ευρώ, έως το τέλος του 2025. Βάσει των σημερινών δεδομένων, το «καθαρό» χρέος το οποίο υποτίθεται ότι μπορεί να εισπραχθεί διαμορφώνεται σε 84,45 δις ευρώ. Και το ερώτημα που τέθηκε ήταν γιατί δεν διαγράφονται αυτά που δεν μπορούν ποτέ να εισπραχθούν.

Η απάντηση:

«Αυτούς τους ανείσπρακτους, που βεβαιωμένα δεν μπορούμε ποτέ να τους εισπράξουμε, πρέπει να διαγραφούν και από τις οφειλές. Γιατί δεν έχει νόημα να μεταφέρουμε τις οφειλές και ειδικά εταιρικών οντοτήτων από προηγούμενες δεκαετίες, 20 ετίες ή και πεντηκονταετίεςαιτίες. Μην ξεχνάτε ότι συζητούσαμε για 30, 40 χρόνια τις οφειλές του Μινιόν και της Ολυμπιακής οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί αρχές δεκαετίας του 80. Και τώρα, εφόσον είναι βεβαιωμένο ότι δεν πρόκειται να εισπραχθεί μια απαίτηση από το Δημόσιο πρέπει και να διαγράφετε.

Αλλά ξέρετε κάτι; Είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη του δημόσιου λειτουργού που θα αποφασίσει ότι πλέον δεν υπάρχει καμία απαίτηση έναντι οφειλών ιδιωτών προς την ΑΑΔΕ. Και έτσι όπως είναι το δικανικό μας σύστημα, είναι πολλές οι ευθύνες που μπορεί να έχει κάποιος αν παει απλα και μονο και τις διαγράψει χωρίς να υπάρχουν άπειρες, κυριολεκτικά άπειρες γνωμοδοτήσεις και δικαστικές αποφάσεις, ότι δεν πρόκειται ποτέ απ αυτόν τον οφειλέτη να εισπράξουμε χρήματα».

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι και το τελευταίο μέρος της συζήτησης με τον κύριο Διονύση Χιόνι και το οποίο αφορά το φορολογικό μας σύστημα, το πως λειτουργεί στην Ελλάδα και το τί  πρέπει να γίνει.