Μήνυμα προς ΕΕ και Τουρκία: «δεν νοείται να μετέχουν αδιάκριτα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα χώρες που απειλούν άλλες χώρες που δεν ασπάζονται τους ίδιους κανόνες δημοκρατίας»
Πολύ αυστηρό μήνυμα προς τους Ευρωπαίους εταίρους και την Τουρκία, χωρίς ωστόσο να την κατονομάσει, έστειλε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας από τις Βρυξέλλες λέγοντας ότι δεν νοείται να συμμετέχουν στον επανεξοπλισμό της ΕΕ κράτη που απειλούν άλλες χώρες και μάλιστα μέλη της ΕΕ, που δεν αναγνωρίζουν άλλες χώρες και μάλιστα μέλη της ΕΕ…»
Οι δηλώσεις του κ. Δένδια έγιναν κατά την είσοδό του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία θα συμμετέχει και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Αν και το επίκεντρο των συνομιλιών θα είναι οι εξελίξεις στην Ουκρανία ο υπουργός Εθνικής Αμυνας αναφέρθηκε στην προσπάθεια που γίνεται με τον κανονισμό SAFE και Rearm Europe δηλαδή, όπως ο ίδιος είπε, «στην προσπάθεια να επανεξοπλιστεί η Ευρώπη, ώστε να έχει τη δυνατότητα να υπερασπίσει τον εαυτό της, να υπερασπίσει ένα χώρο δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προστασίας του ανθρώπου».
«Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί και η Ελλάδα έχει επανειλημμένως τονίσει ότι είναι απαραίτητο σε αυτό το εγχείρημα, στον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, να συμμετέχουν χώρες οι οποίες σέβονται και ασπάζονται το αξιακό πλαίσιο της ΕΕ».
Ο κ. Δένδιας συνέχισε λέγοντας ότι: «δεν νοείται να μετέχουν αδιάκριτα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα χώρες που απειλούν άλλες χώρες και μάλιστα μέλη της ΕΕ, που δεν αναγνωρίζουν άλλες χώρες και μάλιστα μέλη της ΕΕ, που δεν ασπάζονται τους ίδιους κανόνες δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν μπορούμε να υπερασπίσουμε την Ευρώπη αν ο εχθρός βρίσκεται εντός των τειχών».
Θα εισακουστεί;
Το εάν θα εισακουστεί ο Έλληνας υπουργός είναι αμφίβολο καθώς η πλειονότητα των κρατών μελών φαίνεται ότι συμφωνεί με τη συμμετοχή της Τουρκίας και άλλων τρίτων χωρών μελών του ΝΑΤΟ στο πρόγραμμα επανεξοπλισμού της Ενωσης. Ήδη κράτη μέλη, όπως η Ιταλία, η Πολωνία, αλλά και η Γερμανία, η οποία και εξετάζει την πώληση Eurofighter στην Άγκυρα, έχουν ήδη συνάψει συμφωνίες με την τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Οι προσπάθειες εκ μέρους της Γαλλίας και της Ελλάδας φαίνεται ότι επικεντρώνονται στο ποσοστό συμμετοχής της Τουρκίας και άλλων τρίτων χωρών ως υπερεργολάβοι στον επανεξοπλισμό της Ένωσης.
Σημειώνεται ότι ο ΓΓ του ΝΑΤΟ έχει επιμείνει στον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια.
Έχουν ήδη συμφωνήσει για την Τουρκία;
Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα των FT οι πρωτεύουσες της ΕΕ συμφώνησαν να εγκαινιάσουν το ταμείο ”δάνεια για όπλα” ύψους 150 δισ. ευρώ που θα υποστηρίζεται από τον κοινό προϋπολογισμό του μπλοκ.
Η πρωτοβουλία, η οποία θα επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να δανείζονται από τις Βρυξέλλες και να δαπανούν για οπλικά συστήματα και πλατφόρμες μέσω κοινών προμηθειών, προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νωρίτερα φέτος ως μέσο για την επιτάχυνση του επανεξοπλισμού της ηπείρου. Επιδιώκει επίσης να επεκτείνει τον αμυντικό-βιομηχανικό τομέα της ΕΕ μετά από δεκαετίες παρακμής, εκτρέποντας το μεγαλύτερο μέρος των μετρητών σε εταιρείες όπλων με έδρα την ΕΕ και ενθαρρύνοντας υπεργολάβους εκτός ΕΕ να μετεγκατασταθούν στην ήπειρο, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας που είδαν οι Financial Times.
Η κλίμακα της συμμετοχής τρίτων χωρών, ιδίως του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ και των τουρκικών αμυντικών εταιρειών, ήταν το πιο αμφιλεγόμενο στοιχείο της πρωτοβουλίας, με τη Γαλλία να ηγείται των εκκλήσεων να διασφαλιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων θα δαπανηθεί στο μπλοκ.
Η συμφωνία, όπως αναφέρουν στους FT αξιωματούχοι που δεν κατονομάζονται, προβλέπει τα δάνεια να μπορούν να δαπανηθούν σε προϊόντα όπου τουλάχιστον το 65% της αξίας των εξαρτημάτων προέρχεται από εταιρείες όπλων στην ΕΕ, την Ουκρανία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία.
Η ίδια πηγή αναφέρει ότι η τουρκική συμμετοχή ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητη για την Ελλάδα και την Κύπρο, με Έλληνα αξιωματούχο να δηλώνει στη βρετανική εφημερίδα «Δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε μια αμυντική βιομηχανία σε μια χώρα που αμφισβητεί ενεργά τα κράτη μέλη της ΕΕ».
Η θέση της Ελλάδας έχει πιέσει ώστε οποιαδήποτε τουρκική εμπλοκή να είναι σταδιακή, αναστρέψιμη και να συνοδεύεται από συγκεκριμένες πολιτικές παραχωρήσεις, παρόλο που η τελική ψηφοφορία για την έγκριση κάθε μεμονωμένου δανείου δεν απαιτεί ομοφωνία.
Η συνεισφορά οποιουδήποτε μεμονωμένου υπεργολάβου εκτός ΕΕ σε οποιοδήποτε χρηματοδοτούμενο έργο περιορίζεται στο 15%. Το ποσοστό αυτό μπορεί να ανέλθει στο 35%.
Το σύστημα θα καλύπτει αγορές βασικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών πυροβολικού, πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συστημάτων αεράμυνας, στρατηγικών αεροσκαφών για στρατιωτική κινητικότητα και συστημάτων κυβερνοχώρου και τεχνητής νοημοσύνης.
Καθώς η πρωτοβουλία προτάθηκε βάσει των εξουσιών έκτακτης ανάγκης των συνθηκών της ΕΕ, δεν απαιτεί ξεχωριστή έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έτσι θα τεθεί σε ισχύ πριν από το τέλος του μήνα μετά την επίσημη έγκριση, δήλωσαν δύο από τους αξιωματούχους.
