Το 50% δηλώνει πως θέλει να διατηρηθεί το λεβ, φοβούμενο πως το ευρώ θα φέρει πληθωρισμό και φτώχεια. Ο ρόλος φιλορωσικών και εθνικιστικών πολιτικών κύκλων.
Η Βουλγαρία είναι πλέον πολύ κοντά στην υλοποίηση του εδώ και χρόνια στόχου της να ενταχθεί στη ζώνη του Ευρώ και να ενισχύσει παράλληλα τους δεσμούς της με τις πιο ευημερούσες χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Ωστόσο, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει μια λαϊκιστική αντίδραση κατά του κοινού νομίσματος.
Οι φόβοι για τον πληθωρισμό, τη φτώχεια και το άγνωστο αναμειγνύονται με την παραπληροφόρηση και τα fake news που διαχέονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στοχεύουν να στρέψουν τους πολίτες εναντίον του ευρώ.
Η δυσαρέσκεια ακολουθεί την αυξημένη υποστήριξη προς τα λαϊκιστικά και αντιευρωπαϊκά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, την οποία εκμεταλλεύονται εθνικιστές και φιλορώσοι πολιτικοί σε μια χώρα που παραμένει μια από τις φτωχότερες και πιο πληγείσες από τη διαφθορά χώρες της Ευρώπης.
«Η υιοθέτηση του ευρώ θα μας κάνει να φτάσουμε στο κατώφλι της φτώχειας. Όλες οι τιμές θα είναι σε ευρώ», δήλωσε η 78χρονη συνταξιούχος Τάνια Ιγκνάτοβα. «Η Βουλγαρία δεν είναι έτοιμη για το ευρώ. Κάποια μέρα μπορεί να είμαστε έτοιμοι, αλλά όχι τώρα», δήλωσε ένας άλλος συνταξιούχος, ο Μάριο Γκεοργκίεφ.
Μάλιστα, αρκετές χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κατά του ευρώ στην πρωτεύουσα της χώρας το περασμένο Σάββατο, ζητώντας δημοψήφισμα για τη μετάβαση στο κοινό νόμισμα της Ευρωζώνης.
Ο επικεφαλής του φιλορωσικού κόμματος Βαράζντανέ, Κωσταντίν Κοσταντίνοφ, δήλωσε μπροστά το συγκεντρωμένο πλήθος: «η Βουλγαρία εξεγέρθηκε και δήλωσε: Ελευθερία, επιλέγουμε το βουλγαρικό λεβ!».
Ο δε Πρόεδρος, Ρούμεν Ράντεφ ενθάρρυνε τις φωνές κατά του ευρώ προτείνοντας δημοψήφισμα για το νόμισμα, επικαλούμενος τις ανησυχίες πολιτών για τον πληθωρισμό και την αγοραστική δύναμη. Αυτό ακολούθησε μια διαμαρτυρία τον Φεβρουάριο, κατά την οποία τα γραφεία της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΕ στη Σόφια βάφτηκαν με κόκκινη μπογιά και η είσοδός της πυρπολήθηκε.
Κατά του ευρώ το 50% – Οργιάζει η παραπληροφόρηση και τα fakenews
Η πρόταση του προέδρου απορρίφθηκε από την φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, η οποία κατηγόρησε τον Ράντεφ ότι ενεργούσε υπέρ της Ρωσίας και πως κατέβαλε μια ύστατη προσπάθεια για να σαμποτάρει την υιοθέτηση του ευρώ.
Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, το 50% των Βουλγάρων είναι κατά της υιοθέτησης του ευρώ, ενώ το 43% είναι υπέρ.
Αντίθετα, η εμπιστοσύνη στο ευρώ συνεχίζει να αυξάνεται σε όλη την υπόλοιπη ΕΕ.
Άλλοι πάλι στη Βουλγαρία λένε ότι η χώρα ήδη επωφελείται από την ένταξη στην ΕΕ και δεν έχει σημασία ποιο είναι το νόμισμα. «Έχουμε πληθωρισμό τώρα και θα τον έχουμε και στο μέλλον», δήλωσε ο 26χρονος Κονσταντίν Μποζίνοφ.
Στο μεταξύ δεκάδες ψευδείς ισχυρισμοί από αντιπάλους της ευρωζώνης κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ένας ισχυρισμός αναφέρει ότι η ΕΕ σχεδιάζει να αφαιρέσει τις αποταμιεύσεις των ανθρώπων εάν δεν τις ξοδέψουν εντός μιας συγκεκριμένης περιόδου. Ένας άλλος ισχυρίζεται ότι τα σχέδια εισαγωγής μιας ψηφιακής έκδοσης του ευρώ αποτελούν μέρος ενός σχεδίου για τον έλεγχο όλων.
«Υπάρχει μια ισχυρή πλύση εγκεφάλου στον μέσο Βούλγαρο. Διαδίδονται απατηλοί φόβοι, λέγονται ψέματα μαζικά, αδίστακτα και ασύστολα», δήλωσε ο Ογκνιάν Μίντσεφ, διευθυντής του Ινστιτούτου Περιφερειακών και Διεθνών Σπουδών στη Σόφια.
Επέμεινε η κυβέρνηση
Η κυβέρνηση πάντως στοχεύοντας στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, προχώρησε με τους σχεδιασμούς της. Ζητήσε να εξεταστεί εάν πληροί τις προϋποθέσεις για χαμηλό πληθωρισμό, υγιή δημόσια οικονομικά και νομική συμμόρφωση με τους θεσμούς της ΕΕ και σήμερα Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα. Εάν δώσει το πράσινο φως, τα άλλα κράτη μέλη θα αποφασίσουν για την υποψηφιότητα ένταξης της Βουλγαρίας στη ζώνη του Ευρώ τις επόμενες εβδομάδες.
Κατά την τελευταία αξιολόγηση το 2022, η Βουλγαρία απέτυχε να πιάσει τον απαιτούμενο στόχο για τον πληθωρισμό. Αυτός όμως έχει έκτοτε μειωθεί.
Η Βουλγαρία εντάχθηκε στην ΕΕ το 2007. Μαστίζεται από πολιτική αστάθεια και διαφθορά που έχουν τροφοδοτήσει τον ευρωσκεπτικισμό μεταξύ των 6,4 εκατομμυρίων πολιτών της. Οι αναλυτές λένε ότι οι εκστρατείες παραπληροφόρησης από το εξωτερικό έχουν τροφοδοτήσει φόβους για οικονομικές αλλαγές που θα μπορούσαν να φέρουν περισσότερη φτώχεια.
Οι οικονομολόγοι όμως λένε ότι η ένταξη στο ευρώ δεν θα φέρει μαζικές αλλαγές στην οικονομία της Βουλγαρίας βραχυπρόθεσμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η κυβέρνηση έχει συνδέσει το νόμισμα με το ευρώ δια νόμου, με σταθερή ισοτιμία 1 λέβα για κάθε 51 λεπτά του ευρώ.
Κίνδυνοι και οφέλη
Η ένταξη στο ευρώ μπορεί να φέρει χαμηλότερο κόστος δανεισμού, μεγαλύτερη ευκολία στη σύγκριση εγχώριων και ξένων τιμών και εξάλειψη της ανάγκης ανταλλαγής συναλλάγματος κατά τις διακοπές σε άλλη χώρα του ευρώ. Πέρα από αυτό, αποτελεί ένδειξη ενσωμάτωσης στην ΕΕ και τη μεγάλη οικονομία της. Σημειώνεται πως τα μέλη της Ευρωζώνης αποκτούν αυτομάτως μια θέση στην επιτροπή καθορισμού επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Μέχρι στιγμής στη ζώνη του Ευρώ έχουν ενταχθεί 20 από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ με την Κροατία να είναι η τελευταία.
Η κυβέρνηση της Βουλγαρίας έχει πολύ μικρό χρέος, στο 24,1% του ΑΕΠ – το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ και πολύ κάτω από το επίπεδο του 60% που αποτελε κριτήρια ένταξης στο ευρώ. Αυτό αποτελεί σημαντική αντίθεση με την Ελλάδα, η οποία εισήλθε στο ευρώ το 1999 με υψηλό χρέος που αποκρύφθηκε μέσω πολύπλοκων χρηματοοικονομικών συναλλαγών.
Η κυβέρνηση της Βουλγαρίας ήταν «δημοσιονομικά υπερβολικά συντηρητική… ο κίνδυνος να γίνει η Βουλγαρία δημοσιονομικός κίνδυνος για την ευρωζώνη είναι ουσιαστικά μηδενικός», δήλωσε ο Ζολτ Νταρβας, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel στις Βρυξέλλες.
Πάντως, οι φόβοι για τον πληθωρισμό δεν είναι εντελώς αβάσιμοι. Η εμπειρία σε άλλες χώρες δείχνει ότι «κάθε φορά που υπάρχει μετάβαση από το εθνικό νόμισμα στο ευρώ, υπάρχει συχνά μια μικρή επίδραση στον πληθωρισμό, αλλά συνήθως είναι μικρότερη από 1%», εξήγησε ο Ντάρβας. Οι οικονομολόγοι λένε ότι μια εφάπαξ αύξηση συμβαίνει καθώς οι πάροχοι υπηρεσιών όπως τα εστιατόρια, τα οποία δεν προσαρμόζουν τις τιμές τόσο συχνά όσο άλλοι τομείς, εκμεταλλεύονται την αναμόρφωση των μενού και των τιμοκαταλόγων για να εφαρμόσουν αυξήσεις.
