Και γιατί αυτός ο διαχωρισμός δεν θα φέρει ποτέ κοινωνική ομαλότητα.

Όπως δήλωσε τον Μάιο ο πρωθυπουργός γράφοντας στον προσωπικό του λογαριασμό  για τα πρότυπα γυμνάσια «συνολικά υπέβαλαν αιτήσεις 12.595 μαθητές, έγκυρες ήταν τελικά 11.127 που διαγωνίστηκαν για τις 3.420 διαθέσιμες θέσεις σε όλη τη χώρα». Για όσους δεν γνωρίζουν, οι εξετάσεις αυτές αποτελούν πανελλήνιες για δωδεκάχρονα με προετοιμασία δύο ετών σε φροντιστήριο και πολύ μικρή πιθανότητα εισαγωγής, όπως δείχνουν οι αριθμοί. Κάποιοι γονείς θεωρούν ότι είναι καλή η εμπειρία των εξετάσεων, ακόμη κι αν τα παιδιά τους αποτύχουν, γιατί έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να προσαρμόζονται στον όλο και περισσότερο ανταγωνιστικό μας κόσμο.

Δυστυχώς, λοιπόν, σήμερα τα παιδιά ή θα γίνουν άλογα κούρσας ή θα μείνουν πίσω. Πρέπει να αγωνιούν για τα προσόντα τους και να μπαίνουν στα καλούπια του «επιτυχημένου ανθρώπου» ακόμη κι από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, ακόμη και σε ηλικίες που το μυαλό τους πιστεύει στις νεράιδες.

Ο πρωθυπουργός έγραψε επίσης ότι προστίθενται πλέον στα πρότυπα και τα Ωνάσεια Σχολεία. Για τα Ωνάσεια σχολεία όμως οι αντιδράσεις των γονέων και των εκπαιδευτικών είναι έντονες σε αρκετές περιοχές, αυτό δεν το έγραψε.

«Πιστεύουμε στις ίσες ευκαιρίες», δήλωσε επίσης.

Τα Ωνάσεια Σχολεία είναι όμως μία άδικη συνθήκη στη βάση τους, αφού προορίζονται μόνο για αυτούς που είναι οι καλύτεροι μαθητές. Αυτό αποτελεί ξεκάθαρα μια διάκριση, ειδικά σε μια εποχή, στην οποία οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες είναι τόσοι πολλοί. Έτσι είναι σαν να λέμε πως μόνο οι άριστοι έχουν δικαιώματα, αφού στα υπόλοιπα δημόσια σχολεία, αυτά των μη αρίστων, μπορούν ανενόχλητα να πέφτουν τα ταβάνια ή να έχουν υπολογιστές του 2000 ή να μην έχουν χαρτί υγείας, όπως μου είπε πρόσφατα ένας εκπαιδευτικός.

Αν και μου είναι πολύ αντιπαθής η εμμονή με την αριστεία, δεν θεωρώ καθόλου κακό το να προοδεύει κάποιος.  Είναι πολύ ωραίο να υπάρχουν άνθρωποι που είναι εξαιρετικοί σε κάτι και κάνουν σημαντικά πράγματα. Το πρόβλημα είναι η υποτίμηση των υπολοίπων.

Σίγουρα είναι σημαντική η δουλειά ενός αρχιτέκτονα, ενός άριστου που σπούδασε στο Πολυτεχνείο. Ο αρχιτέκτονας θα κάνει τα σχέδια για ένα κτήριο, αλλά αν δεν υπάρξουν άλλα επαγγέλματα, αν δεν υπάρξουν οι οικοδόμοι, ο εργολάβος, ο υδραυλικός, ο ηλεκτρολόγος, τα σχέδια θα μείνουν στο χαρτί και το κτήριο δεν θα χτιστεί ποτέ. Αν σε ένα χειρουργείο κάποιος δεν καθαρίσει πριν από μια επέμβαση, όσο καλός κι αν είναι ο χειρουργός, ο ασθενής μπορεί να πεθάνει από κάποια μόλυνση. Άρα, χωρίς τη συμβολή των άλλων που είναι τόσο υποτιμημένοι, η δουλειά του σπουδαίου άριστου καθίσταται εντελώς άχρηστη.

Η αριστεία μόνη της σε μια κοινωνία δεν μπορεί να σταθεί και ούτε φυσικά να υπηρετήσει την κοινωνική ισορροπία. Για την ομαλότητα μιας κοινωνίας πρέπει να είναι σεβαστοί όλοι και να έχουν το κίνητρο να δουλεύουν και να ζουν έντιμα.

Σήμερα οι περισσότεροι γονείς κάνουν ό,τι μπορούν για να πάνε τα παιδιά τους σε πρότυπα ή ιδιωτικά σχολεία και πολλοί έχουν τους λόγους τους. Το σχολείο της γειτονιάς θεωρείται η χείριστη επιλογή. Κι όμως έχει τόσα να προσφέρει.

Η γειτονιά είναι ένας χώρος κοινότητας, ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει προς μεγάλο όφελος της ψυχικής υγείας των παιδιών. Είναι στις βασικές ψυχικές ανάγκες των εφήβων το να ανήκουν σε μια ομάδα συνομηλίκων. Οι μαθητές που ζουν στην ίδια γειτονιά μπορούν εύκολα να πάνε ο ένας στο σπίτι του άλλου, μπορούν να βγουν βόλτες χωρίς να απομακρύνονται πολύ από την περιοχή τους, μπορούν να κάνουν ομαδικές εργασίες. Οι γονείς των μαθητών που ζουν στην ίδια γειτονιά μπορούν να συνάπτουν φιλικές σχέσεις και να αλληλοϋποστηρίζονται σε δύσκολες στιγμές. Μια καλή γειτονιά αποτελεί παράγοντα που ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων.

Η λύση λοιπόν δεν είναι να ευχόμαστε να στείλουμε τα παιδιά μας όσο το δυνατόν πιο μακριά από τις γειτονιές τους, αλλά το να στηρίξει η πολιτεία αυτές τις γειτονιές και όλα τα σχολεία τους και όσο μπορεί να τα στηρίζει και ο καθένας μας.

Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να παραμείνει το δημόσιο σχολείο ένας περιφρονημένος χώρος ταυτισμένος με τη βία, γιατί γεμάτο βία θα είναι το μέλλον όλων, ακόμη κι αυτό των πολυπόθητων αρίστων.

Και τέλος, αξίζει να ονειρευτούμε το σχολείο της γειτονιάς ως έναν χώρο συλλογικότητας. Μόνο έτσι τα παιδιά θα σταματήσουν να μεγαλώνουν αποστειρωμένα και αποξενωμένα, σε οικογένειες που χαμογελούν περήφανα για μαθησιακά επιτεύγματα, αλλά συχνά είναι υπό κατάρρευση, γιατί δεν έχουν υποστήριξη από πουθενά.