Κατεψυγμένα μικρόβια για το μέλλον. Η επιστήμη χτίζει αποθήκες ζωής.
Στην Ελβετία, επιστήμονες έχουν δημιουργήσει ένα πρωτοποριακό «θησαυροφυλάκιο μικροβίων», το οποίο περιλαμβάνει ήδη περισσότερα από 1.000 δείγματα ανθρώπινων κοπράνων. Ο στόχος είναι η συλλογή 10.000 δειγμάτων έως το 2029.
Αλλά γιατί κόπρανα; Επειδή περιέχουν δισεκατομμύρια μικρόβια – τα λεγόμενα «καλά βακτήρια» – που θα μπορούσαν να αποδειχθούν σωτήρια για την αντιμετώπιση μελλοντικών ιατρικών και υγειονομικών κρίσεων. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 27 Ιουνίου στο περιοδικό Nature Communications, οι επιστήμονες φιλοδοξούν να διατηρήσουν αυτά τα μικρόβια για τις επόμενες γενιές.
Η ελβετική εγκατάσταση αποθήκευσης διατηρεί επίσης σχεδόν 200 είδη ζυμωμένων τροφίμων, τα οποία είναι πλούσια σε προβιοτικά – φιλικά προς το έντερο μικρόβια που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας. Επιπλέον, η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει να προσθέσει στη συλλογή και μικρόβια από το περιβάλλον.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος του προγράμματος είναι να δημιουργηθούν «αντίγραφα ασφαλείας» των μικροβίων που υπάρχουν στον άνθρωπο, τα ζώα, τα φυτά και το φυσικό περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο, οι μελλοντικές γενιές θα μπορούν να χρησιμοποιούν αυτά τα πολύτιμα δεδομένα για έρευνα, αποκατάσταση οικοσυστημάτων ή ανάπτυξη νέων θεραπειών.
«Η απώλεια μικροβιακής ποικιλομορφίας συνδέεται με την αύξηση χρόνιων παθήσεων, όπως αλλεργίες, αυτοάνοσα και μεταβολικές διαταραχές», σημειώνουν οι ερευνητές. «Παράλληλα, η υποβάθμιση της μικροβιακής ποικιλίας στο περιβάλλον απειλεί τη γεωργία και την οικολογική ισορροπία».
Αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι η επανεισαγωγή κατεψυγμένων μικροβίων σε ανθρώπινα έντερα ή οικοσυστήματα μπορεί να τα αποκαταστήσει πλήρως, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι στο μέλλον η επιστήμη θα προοδεύσει αρκετά ώστε να καταστήσει αυτό εφικτό.
Το έργο, με την ονομασία Microbiota Vault, ξεκίνησε το 2018, εμπνευσμένο από το παγκόσμιο «Θησαυροφυλάκιο Σπόρων» στο Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας, το οποίο διατηρεί πάνω από 1,3 εκατομμύρια δείγματα σπόρων για τη διασφάλιση της γεωργικής ποικιλομορφίας.
Στην πρώτη φάση του έργου, εξετάστηκε η σκοπιμότητα συλλογής και διατήρησης δειγμάτων κοπράνων και ζυμωμένων τροφίμων από διάφορες χώρες, όπως το Μπενίν, η Βραζιλία, η Αιθιοπία, η Γκάνα, το Λάος, η Ταϊλάνδη και η ίδια η Ελβετία. Συνολικά, έχουν συλλεχθεί 1.204 δείγματα κοπράνων και 190 τροφίμων, τα οποία φυλάσσονται στους -80°C στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.
Το έργο έχει πλέον εισέλθει στη φάση «ανάπτυξης», με στόχο την επέκταση της συλλογής – και τη μελλοντική εύρεση μιας μόνιμης εγκατάστασης σε χώρα με ψυχρό κλίμα, όπως η Ελβετία ή ο Καναδάς.
«Ίσως σε 100 χρόνια, η διατήρηση αυτών των μικροβίων να αποτρέψει μια καταστροφή», δήλωσε ο μικροβιολόγος Μάρτιν Μπλάζερ.
«Έχουμε ευθύνη απέναντι στις μελλοντικές γενιές να προστατεύσουμε αυτή την ανεκτίμητη μικροβιακή ποικιλομορφία», καταλήγουν οι επιστήμονες.
Πηγή: Live Science