32°C

CULTURE

Εθνικό Θέατρο: Πρώτες εικόνες από τις πρόβες της «Αντιγόνης» που ανοίγει την Επίδαυρο

ΕΙΡΗΝΗ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

21 Μαΐου 2025 • 07:56

Αντιγόνη η Κόρα Καρβούνη, Κρέων ο Γιώργος Γάλλος, Ισμήνη η Κίττυ Παϊταζόγλου, Αίμων ο Δημήτρης Καπουράνης, Τειρεσίας η Φιλαρέτη Κομνηνού, Φύλακας ο Θάνος Τοκάκης.

Link copied!

«Είναι ιδιαίτερη τιμή μου να ανοίγω το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στην επετειακή του χρονιά. Στην Ελλάδα αισθάνομαι ότι επιστρέφω στο σπίτι μου», δήλωσε ο Γερμανός σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης «Αντιγόνη» με την οποία ανοίγουν τα φετινά Επιδαύρια.

Η «Αντιγόνη», σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο, θα παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρεμιέρα αποκλειστικά στο αργολικό θέατρο και κατ’ εξαίρεση για τρεις μέρες, την Παρασκευή 27, το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Ιουνίου.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου τόνισε ότι η παράσταση θα ανέβει αποκλειστικά στην Επίδαυρο και σχολίασε ότι από την αρχή της πορείας της επεδίωξε με τους συνεργάτες της την παραγωγή καλλιτεχνικών έργων που παρουσιάστηκαν είτε αποκλειστικά -είτε με μικρή περιοδεία- στο Φεστιβάλ, ώστε να υπογραμμιστεί η μοναδικότητά του. Αναφέρθηκε επίσης, στον στόχο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου για συστηματική πρόσκληση σε σημαντικούς διεθνείς σκηνοθέτες, με ιδιαίτερο καλλιτεχνικό στίγμα, ώστε να εργαστούν με ελληνικούς θιάσους.

Η Κόρα Καρβούνη – Αντιγόνη. Από τις πρόβες. Ελένη Καρακαλίδη

Γιώργος Γάλλος – Κρέων. Από τις πρόβες. Ελένη Καρακαλίδη

Φιλαρέτη Κομνηνού. Από τις πρόβες της Αντιγόνης Ελένη Καρακαλίδη

Από την πλευρά της, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου Αργυρώ Χιώτη επεσήμανε πως παρά το γεγονός ότι ο σχεδιασμός της συμπαραγωγής της Αντιγόνης από πλευράς της Πρώτης Σκηνής της χώρας, ξεκίνησε από τον προηγούμενο καλλιτεχνικό διευθυντή, Γιάννη Μόσχο, χαίρεται ιδιαίτερα που συνεχίζει αυτή την εξαιρετική συνεργασία. «Εκτός από τους τόσο σπουδαίους συντελεστές που συμμετέχουν στην παράσταση, πρόκειται για μια παραγωγή που πραγματικά αξίζει να βλέπουμε στην Επίδαυρο. Η σκηνική γλώσσα του Ούλριχ Ράσε είναι τόσο ξεχωριστή, δυναμική και ιδιαίτερη που μας καλεί να δούμε κι εμείς με διαφορετική ματιά το συγκεκριμένο έργο, να ακούσουμε αλλιώς το κείμενο».

Αντιγόνη, η σύγκρουση δύο κόσμων

Ο Ούλριχ Ράσε επιστρέφει σκηνοθετικά στην Επίδαυρο, τρία χρόνια μετά τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου, που παρουσιάστηκε σε συμπαραγωγή με το Residenztheater του Μονάχου.

Στην Αντιγόνη, αυτό το βαθιά πολιτικό έργο του Σοφοκλή για τη διαφορά ατόμου – πολίτη, τα όρια της προσωπικής βούλησης μέσα σε μια οργανωμένη κοινωνία, αλλά και την ταυτότητα μιας λειτουργικής δημοκρατίας, ο Ράσε εξελίσσει την ανατρεπτική σκηνική του γλώσσα. Αναδεικνύοντας την αρχετυπική μορφή της Αντιγόνης, ο Γερμανός σκηνοθέτης διατυπώνει κρίσιμα ερωτήματα για τη σύγκρουσή της με τον Κρέοντα, τον οποίο, όμως, αντιμετωπίζει -όχι ως αυταρχική φιγούρα, αλλά ως γνήσιο προστάτη των συμφερόντων του Κράτους, άρα και του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Αντιμέτωπος με τις συνέπειες ενός εμφυλίου, ο Κρέων διατάζει να μην ταφεί ο Πολυνείκης, εφόσον ηγήθηκε της εξέγερσης κατά της Θήβας. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει την πεποίθησή του ότι η αφοσίωση στο κράτος είναι ύψιστης σημασίας και η προδοσία πρέπει να τιμωρείται αυστηρά, ώστε να διατηρείται η κοινωνική σταθερότητα. Οι πράξεις του μπορούν να θεωρηθούν δικαιολογημένες, αν τις δει κανείς υπό το πρίσμα της πραγματιστικής διακυβέρνησης και της ανάγκης διατήρησης της πολιτειακής τάξης. Πού βρίσκονται, όμως, τα όρια ανάμεσα στην ηθική ευθύνη και την πολιτική εξουσία; Πώς εξασφαλίζεται άραγε η διαρκής δημοκρατία;

Mε τα λόγια των συντελεστών

«Βλέπω αυτή τη δουλειά ως τρίπτυχο: ο λόγος, το σώμα και η ψυχική εμπλοκή» σχολίασε ο ηθοποιός Γιώργος Γάλλος (Κρέων) για την προσέγγιση του Ράσε στην Αντιγόνη. «Το ένα κομμάτι θα στηρίξει το άλλο ώστε να αναδειχθεί το πνεύμα του Σοφοκλή». Αναφέρθηκε επίσης στις συνθήκες «πρωταθλητισμού» υπό τις οποίες δουλεύουν με τον σκηνοθέτη, αλλά και στην εξαιρετική επικοινωνία που υπάρχει ανάμεσα στους Έλληνες και τους Γερμανούς καλλιτέχνες.

Η Φιλαρέτη Κομνηνού (Τειρεσίας) από τη μεριά της σχολίασε: «Από την πρώτη φορά που συνάντησα τον Ούλριχ Ράσε στην οντισιόν, ήταν μια συναρπαστική εμπειρία. Και εξακολουθεί να είναι». Μιλώντας για τον ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας των προβών, αναφέρθηκε στην περιστρεφόμενη σκηνή πάνω στην οποία θα ερμηνεύουν οι ηθοποιοί την Αντιγόνη καθώς και στη διαρκή κίνηση που απαιτείται από όλους, και η οποία «δημιουργεί μια αίσθηση τελετουργικού που με γοητεύει».

«Eίναι μεγάλη πρόκληση για εμάς τους Έλληνες ηθοποιούς να μπούμε στον κόσμο του θεάτρου του Ούλριχ το οποίο το αποκαλώ ποιητικό και πολυεπίπεδο» είπε παίρνοντας το λόγο η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη). «Πιστεύω ότι ο θεατής θα οδηγηθεί αυτόματα σε ταύτιση και συγκίνηση αφού θα αναγνωρίσει τη δική του υπαρξιακή πάλη. Η παράσταση θα δημιουργήσει έναν άλλο κόσμο γύρω από την Αντιγόνη του Σοφοκλή».

Η Κίττυ Παϊταζόγλου (Ισμήνη) εξέφρασε τη χαρά της που είναι μέρος αυτής της ομάδας ενώ ευχαρίστησε και τις δυο καλλιτεχνικές διευθύντριες για την ουσιαστική τους βοήθεια.

Θάνος Τοκάκης. Από τις πρόβες. Ελένη Καρακαλίδη

Ο Θάνος Τοκάκης (Φύλακας) τόνισε ότι η δραματουργία του Ούλριχ Ράσε τον βρίσκει απολύτως σύμφωνο, καθώς είναι σημαντικό να ακουστούν πολλές γνώμες στην εποχή που ζούμε.

«Το ότι μου δίνεται η δυνατότητα να δουλέψω με αυτό το θίασο και τους συνεργάτες είναι δώρο για μένα», σχολίασε ο νεότερος ηθοποιός της Αντιγόνης Δημήτρης Καπουράνης (Αίμων). «Έτσι θα ήθελα να υπάρχω επί σκηνής».

Σημείωμα σκηνοθέτη

Πάντοτε ονειρευόμουν να ανεβάσω στην Επίδαυρο την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ίσως ακουστεί κάπως παράξενο, αλλά η επιλογή μου δεν είχε να κάνει τόσο με τον χαρακτήρα της ίδιας της Αντιγόνης όσο με τη φιγούρα του βασιλιά Κρέοντα. Η Αντιγόνη, όπως γνωρίζουμε, είναι η ηρωίδα του έργου. Αντιστέκεται στην αυταρχική εξουσία του βασιλιά. Προτάσσει τις δικές της ιδέες για το τι πρέπει να συμβεί. Η δύναμη και η αντίστασή της απέναντι στην εξουσία είναι αξιοθαύμαστες. Αλλά μήπως δεν ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου είναι πανεύκολο για όλους να παριστάνουν τις ηρωίδες ή τους ήρωες, να μιλούν και να πράττουν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά; Μήπως πολλές φορές ξεχνάμε ότι αποστολή του Κρέοντα ως βασιλιά είναι να υπερασπίζεται το κράτος και τους νόμους; Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να ρίξουμε μια ματιά στον βασιλιά και στα επιχειρήματά του, που διατυπώνονται τόσο εύστοχα από τον Σοφοκλή στην τραγωδία. Όπως ξέρουν καλά οι Έλληνες, η δημοκρατία είναι μια κατάκτηση που σφυρηλατήθηκε μέσα στους αιώνες, θεμελιωμένη σε ατομικές ελευθερίες αλλά και υποχρεώσεις. Στην Αντιγόνη, ο Κρέων είναι εκείνος που υπερασπίζεται αυτό το πολίτευμα. Έστω κι αν τελικά ακολουθεί εσφαλμένη πορεία, έστω κι αν αποδεικνύεται ανίκανος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων που επιτάσσει η λειτουργία ενός τέτοιου πολιτεύματος, αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα επιχειρήματα του Σοφοκλή εστιάζοντας στον χαρακτήρα του.

Ούλριχ Ράσε. Από τις πρόβες. Ελένη Καρακαλίδη

Σε κάθε περίπτωση, χαίρομαι αφάνταστα για την ευκαιρία που μου δίνεται να διερευνήσω εις βάθος τις διαστάσεις και την επιχειρηματολογία του τραγικού ποιητή στην Επίδαυρο με έναν θίασο Ελλήνων ηθοποιών. Ούλριχ Ράσε.

Συντελεστές

Μετάφραση Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος

Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία Ulrich Rasche

Δραματουργία Antigone Akgün

Μουσική – Σχεδιασμός ήχου Alfred Brooks

Κοστούμια Άγγελος Μέντης

Φωτισμοί Ελευθερία Ντεκώ

Εκπαίδευση και καθοδήγηση χορού Yannik Stöbener

Βοηθός σκηνοθέτης David Moser

Βοηθός σκηνογραφίας Lukas Kötz

Δραματολόγος παράστασης Έρι Κύργια

Μουσική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη Θωμαΐς Τριανταφυλλίδου

Βοηθός σκηνογράφου Ευάγγελος Αγάτσας

Βοηθός συνθέτη Γιάννης Αράπης

Βοηθός ενδυματολόγου Σταυρούλα Παπαποστόλου

Βοηθός φωτισμού Νάσια Λάζου

Παίζουν Γιώργος Γάλλος Κρέων, Δημήτρης Καπουράνης Αίμων, Κόρα Καρβούνη Αντιγόνη, Φιλαρέτη Κομνηνού Τειρεσίας, Κίττυ Παϊταζόγλου Ισμήνη, Θάνος Τοκάκης Φύλακας.

Χορός (αλφαβητικά) Γιώργος Ζιάκας, Δημήτρης Καπουράνης, Μάριος Κρητικόπουλος, Ιωάννης Μπάστας, Βασίλης Μπούτσικος, Γιώργης Παρταλίδης, Θανάσης Ραφτόπουλος, Γκαλ Ρομπίσα, Γιάννης Τσουμαράκης, Στρατής Χατζησταματίου

Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου κοντραμπάσο, Χάρης Παζαρούλας κοντραμπάσο, Νίκος Παπαβρανούσης κρουστά, Ευαγγελία Σταύρου κρουστά.