«...το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας τους»

«Μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα συμπληρώνει το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας τους». Σε αυτό κατέληξαν οι 27 ηγέτες της ΕΕ, αναφορικά με την Άμυνα και την Ασφάλεια της ΕΕ που συζητήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το απόγευμα της Πέμπτης.

Η Σύνοδος και τα σχετικά συμπεράσματα έλαβαν χώρα μόλις μια ημέρα μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη όπου οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι συμφώνησαν σε αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ κατά απαίτηση του Αμερικανού προέδρου με αντάλλαγμα τη δέσμευση του τελευταίου στο άρθρο 5 που αφορά τη συλλογική ασφάλεια των κρατών μελών.

 

Σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε ότι η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την άμυνά της και καλύτερα εξοπλισμένη για να ενεργεί και να αντιμετωπίζει με αυτονομία και συντονισμό τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές, με μια σφαιρική προσέγγιση .

Δεν έλειψαν οι αναφορές στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, λέγοντας πως οι επιπτώσεις του για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον αποτελούν υπαρξιακή πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αλλωστε τόσο η πρόεδρος της Κομισιόν μόλις μια ημέρα πριν, όπως και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ προειδοποίησαν ότι είναι πολύ πιθανό η Ρωσία στα προσεχή πέντε χρόνια να επιτεθεί σε χώρα της συμμαχίας.

Προκειμένου, λοιπόν, να επιτύχει τον στόχο του να ενισχύσει αποφασιστικά την ετοιμότητα της Ευρώπης στον τομέα της άμυνας εντός των επόμενων πέντε ετών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή των προηγούμενων συμπερασμάτων του.

Σε αυτό το πλαίσιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα συμπληρώνει το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας τους.

Επιπλέον, τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η σημαντική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης και να γίνουν καλύτερες κοινές επενδύσεις, σημειώνοντας επίσης τη δέσμευση που ανέλαβαν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025 τα κράτη μέλη που είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να συντονίσουν μεταξύ τους την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου έγινε αναφορά και στην έγκριση του κανονισμού για τη θέσπιση της δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) και την επικείμενη ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. 

Ωστόσο σε αυτό το σημείο έγινε και ειδική προσθήκη με την παρέμβαση της Ελλάδος και της Κύπρου –μια παρέμβαση, με την οποία συμφώνησε και η Πρόεδρος της Επιτροπής, – στα σχετικά Συμπεράσματα, η οποία διασφαλίζει αυτήν την ανάγκη από τη μια να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, αλλά την ίδια στιγμή να μην αξιοποιηθούν [τα χρηματοδοτικά εργαλεία] από χώρες, οι οποίες απειλούν την ΕΕ, που δεν σέβονται τους κανόνες καλής γειτονίας.

 

Σημαντική παρέμβαση, η οποία αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο καικαταγράφεται στα συμπεράσματα είναι ότι  Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της με ιδιαίτερη αναφορά στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβανομένων υπόψη των απειλών που προέρχονται από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Αντίστοιχη αναγωγή μπορεί να γίνει και στην περίπτωση της Ελλάδας και της Κύπρου.

Επιπλέον, λαμβανομένων υπόψη των απειλών στα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της άμυνας τους.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει την πρόοδο κατά τη σύνοδό του τον Οκτώβριο του 2025 και θα συζητήσει τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση του στόχου του σχετικά με την ετοιμότητα στον τομέα της άμυνας. Καλεί δε την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας να υποβάλουν χάρτη πορείας προς τον σκοπό αυτό.

Σημειώνεται ότι οι κοινές θέσεις για την άμυνα αποτελούν περίγραμμα για τα κράτη μέλη της ΕΕ και δεν συνιστούν τάση ομογενοποίησης των αμυντικών συστημάτων καθώς αυτά προσδιορίζονται από τις ανάγκες κάθε χώρας.