Στους Αισχυλικούς «Πέρσες» η αρχαία ελληνική φιλοσοφία για τα δεινά του Πολέμου συμπυκνώνεται σε μια μόνο φράση του Χορού, στο τέλος της τραγωδίας. Ο Λαός θυμίζει στην Εξουσία, πως στον πόλεμο «Οι σημερινοί νικητές είναι οι αυριανοί ηττημένοι». Ειλικρινά δεν ξέρω και δεν θέλω να μάθω ποιος θα είναι ο νικητής στην νέα τραγωδία των λαών, που ξέσπασε ξημερώματα Παρασκευής και 13 και ποιος ο ηττημένος.
Η Ιστορία επαναλαμβάνει, με τραγικό κάθε φορά τρόπο, τον εαυτό της, σε αέναους κύκλος μέσα στον ιχνηλάτη Χρόνο. Κι αυτός με τη σειρά του, ξοδεύει ανθρώπινες ζωές, γκρεμίζει βασίλεια, κατασπαράσσει αυτοκρατορίες, αφανίζει πολιτισμούς και γκρεμίζει εκ βάθρων Συστήματα πολιτικής, οικονομικής, θρησκευτικής και στρατιωτικής εξουσίας.Τα κάνει στο διάβα του όλα, σκόνη και Ιστορία. Παρά το γεγονός ότι το ανθρώπινο γένος μετράει ώρες, μέρες, μήνες, χρόνια, αιώνες και χιλιετίες με αίμα, απώλειες, συμφορές και πόνο, δυστυχώς, δεν διδάσκεται! Και το πάθημα, που δεν γίνεται μάθημα, επαναλαμβάνεται στην αιωνιότητα.
Σαν ένας Σισύφειος ασταμάτητος αγώνας, μια τιμωρία, που δεν τελειώνει ποτέ.
Σαν ένα οδυνηρό Προμηθεϊκό μαρτύριο, για όποιον τολμά να χαρίσει το Φως.
Σαν ένας ψευδής τετραγωνισμένος κύκλος των μαθηματικών αναλογιών στον Βιτρούβιο Άνθρωπο, όπως τον ζωγράφισε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, το 1490μ.Χ. για να καταδείξει την τελειότητα του Σύμπαντος, ευθυγραμμισμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη.
Σαν ένας αόρατος τροχός μεσαιωνικού μαρτυρίου, που συνεχίζει να γυρίζει ασταμάτητα.
Αυτό που συμβαίνει στο Ισραήλ και το Ιράν αναλύεται αυτό το Σαββατοκύριακο στα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, από δεκάδες ειδήμονες περί των εμπράγματων ή και μη γεωπολιτικών δικαιωμάτων των λαών της περιοχής, περί των Κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και διακρατικών Συμφωνιών, που υπάρχουν για να παραβιάζονται….
Ανάμεσα σε καπνούς και σε φωτιές διακρίνουμε στους ουρανούς της εγγύς Ανατολής, εναέρια νυχτερινά ταξίδια πολεμικών αεροπλάνων, πυραύλων, ρουκετών, drones. Και ανάμεσα σε φωτιές, ερείπια, ανθρώπινα θύματα βλέπουμε αλλόφρονες πολίτες, ολοφυρόμενες γυναίκες, πεινασμένα παιδιά, αγχωμένους πολεμικούς ανταποκριτές και βλοσυρούς στρατιωτικούς αξιωματούχους στο πλευρό απειλητικών πολιτικών ταγών.
Με την ψυχή στο στόμα η ανθρωπότητα παρακολουθεί, σε ζωντανή μετάδοση από τηλεοράσεως και το διαδίκτυο, έναν ακόμη πόλεμο.
Το jetlag της επιστροφής μου από την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ, με έκανε αθέλητα, τηλεοπτικό αυτόπτη μάρτυρα της στοχευμένης επίθεσης του Νετανιάχου στο πυρηνικό πρόγραμμα του Αλί Χαμενεϊ. Καθόλου τυχαία δεν ορίζω την έναρξη του πολέμου με αναφορά, όχι σε κράτη αλλά στους αρχηγούς τους. Ένας από τους τρεις θα πατήσει το κουμπί άλλωστε, ή θα δώσει το πράσινο φως!
Τον Σεπτέμβριο του 1980 στάθηκα πιο…τυχερή, αφού ένα βράδυ, που εργαζόμουν σε νυχτερινή βάρδια στη ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ είδα τον αείμνηστο διευθυντή μου, Τάκη Λαμπρία να εισβάλει αναψοκοκκινισμένος στα γραφεία μας στην Πανεπιστημίου και να φωνάζει στο τηλέφωνο στον αξέχαστο αρχισυντάκτη μου Θέμο Δασκαλόπουλο «Ψηλέ … πόλεμος. Το Ιράκ επιτίθεται στο Ιράν. Αλλάζουμε Πρωτοσέλιδο.» Κι έτσι από το Πολιτιστικό τμήμα πέρασα όλη τη νύχτα στο δωματιάκι με το τέλεξ μαζεύοντας τα τηλεγραφήματα των Διεθνών Ειδησεογραφικών Πρακτορείων.
Στον Πόλεμο του Κόλπου, το 1990, τον πρώτο πόλεμο που είδε η ανθρωπότητα σε ζωντανή μετάδοση από την τηλεόραση, (Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου) εργαζόμουν για τα ΝΕΑ και θυμάμαι τον αξέχαστο συνάδελφο Πάνο Γεραμάνη να τηλεφωνεί από το ΕΘΝΟΣ και να ρωτάει: «Hρθε ο Καραπαναγιώτης (Λέων) σε σας; Εμείς ψάχνουμε τον Θείο Αλέκο (Αλέκος Φιλιππόπουλος). Έχουμε πόλεμο, το Ιράκ επιτίθεται στο Κουβέιτ.» Θέμα, που προκάλεσε την παραίτηση του αείμνηστου Μέμου Φαράκου, επικεφαλής των Ειδήσεων του νεοσύστατου τότε Mega (1989) γιατί το Κανάλι έχασε την είδηση της επίθεσης. Ναι! Συνέβαιναν και τέτοια πράγματα στη Δημοσιογραφία του 20ου αιώνα. Επαγγελματική ευθιξία άγνωστη στα ελληνικά ΜΜΕ σήμερα.
Τον Μάρτιο του 2003, που οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία αποφάσισαν να τελειώσουν με το Ιράκ, έχασα εγώ την είδηση, αφού ήμουν σε μεταμεσονύχτια εκδήλωση του Μεγάρου Μουσικής. Το έμαθα το πρωί πηγαίνοντας στο Mega, όπου εργαζόμουν ως Διευθύντρια Επικοινωνίας. Δεν παραιτήθηκε κανείς. Ο αεικίνητος, κορυφαίος Διευθυντής Ειδήσεων Χρήστος Παναγιωτόπουλος, έκανε την δημοσιογραφική κάλυψη αυτού του Πολέμου, μια τεράστια επιτυχία του Μεγάλου Καναλιού. Την επομένη της αργίας για την Πρωτομαγιά του 2003, μάθαμε για την ήττα του Σαντάμ Χουσεΐν και του Ιράκ σε σύσκεψη για την προετοιμασία της συμμετοχής του Μεγάρου Μουσικής, στις εκδηλώσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004.
Ο Αύγουστος του 2010, όταν ο Μπαράκ Ομπάπα σφύριξε τη λήξη του πολέμου στην περιοχή, με βρήκε Πρόεδρο στον ΕΔΟΕΑΠ, το ασφαλιστικό Ταμείο των Δημοσιογράφων, απροετοίμαστη, όπως όλοι οι Έλληνες, για την επερχόμενη οικονομική κατάρρευση και το τέλος εποχής για τον ΔΟλ, με τον θάνατο του αείμνηστου Χρήστου Λαμπράκη, κοντά 5 μήνες αργότερα.
Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 νωρίς το απόγευμα, από το Μοναστηράκι η είδηση για το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους έμοιαζε με κακόγουστη φάρσα. Κι εγώ τηλεφωνούσα στην Μαρία, κόρη του καλού μου φίλου Δημήτρη Κοντομηνά, γιατί γνώριζα από τον ίδιο ότι πετούσε, με εσωτερική πτήση του ιδιωτικού του αεροπλάνου, προς Νέα Υόρκη.
Η 7η Οκτωβρίου του 2023 με την επίθεση παλαιστινίων τρομοκρατών σε γιορτή νεολαίας σε ισραηλινό έδαφος που ονομάστηκε «Επιχείρηση κατακλυσμός Αλ Ακσα» και η Ισραηλινή αντεπίθεση την επομένη, (Επιχείρηση Σιδερένια ξίφη) με καθήλωσαν μπροστά στην τηλεόραση και τον υπολογιστή μου, προσπαθώντας να βρω δημοσιογραφική, πολιτική και ανθρώπινη ισορροπία γνώμης, για το Κυριακάτικο άρθρο μου στην εφημερίδα KONTRAnews.
Την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, από τον Μπεν Γκουριόν (1948) και τον ρόλο των Βρεττανών, των Αμερικανών και των Ρώσων την έμαθα από τα ιστορικά βιβλία. Το ίδιο και την εισβολή του Ισραήλ στο Σινά το 1956. Στον πόλεμο των 6 ημερών το 1967, στο σπίτι οι μεγάλοι μιλούσαν ψιθυριστά για τον Γεώργιο Παπανδρέου, την ΕΔΑ του Ηλιού και τη χούντα των συνταγματαρχών. Και πάει λέγοντας, κάπως σαν τις Γραφές στην Παλαιά Διαθήκη: «Αβραάμ εγέννησε Ισαάκ, Ισαάκ εγέννησε Ιακώβ…»
Αν θελήσει κανείς να πάει πίσω στον ιστορικό χρόνο θα δει ότι αυτή η αραβική κολόνια κρατάει πολλά χρόνια. Πίσω στο 602μΧ θα βρείτε τον Βυζαντινο- Σασσανικό πόλεμο. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος διώχνει τους Πέρσες από την Ανατολία, αλλά χάνει τη Συρία (636μΧ). Κι αυτό συνεχίζεται με κάθε μορφή, κάθε μέσο και κάθε αφορμή, μέχρι τις μέρες μας.
Θέλω με όλα τα παραπάνω να πω ότι το modus vivendi , το modus operandi αλλά και το status quo των αραβικών χωρών, με οδηγούς των λαών την Πίστη στο Κοράνι, την Τορά και το Ευαγγέλιο, είναι μέσα στους αιώνες μια κινούμενη άμμος, με εκατοντάδες καταβόθρες που αφανίζουν ανθρώπους, σύνορα και κοινωνίες ανάλογα με το ποιος έχει την Εξουσία να διατάζει την επανεκκίνηση της πολεμικής μηχανής.
Κάποτε ήταν οι θεοί. Μετά οι Προφήτες τους, μετά οι βασιλιάδες, ύστερα οι πολιτικοί, παρέα με τους εμπόρους Ενέργειας και Όπλων και τώρα, στο πρώτο τέταρτο του 210υ αιώνα, η Τεχνολογία σε λάθος χέρια, για λάθος λόγους. Αθήνα, Ρώμη, Κωνσταντινούπολη, Τεχεράνη, Παρίσι, Μόσχα, Λονδίνο, Βερολίνο παντού, ο μελετητής του ιστορικού παρελθόντος ,αλλά και ο ταξιδιώτης των καιρών μας μπορούν να ακολουθήσουν ένα δρόμο από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα που δίνει ανάγλυφα τον χάρτη της εξέλιξης τους. Άνοδος και Πτώση. Ακμή και Παρακμή. Κυριαρχία και Καταστροφή. Νίκες και ήττες
Στην Ιερουσαλήμ, που βρίσκεται πάλι στο επίκεντρο ενός πολέμου ο Χρόνος αποκτά άλλη διάσταση. Εδώ οι καμπάνες καλούν τον κόσμο στην εκκλησία, οι ιμάμηδες προσεύχονται στους μιναρέδες και στο Τείχος των Θρήνων, οι Εβραίοι πιστοί χύνουν πικρά δάκρυα για τη σκληρή μοίρα του λαού τους. Είναι λες και ο Θεός μας κοροϊδεύει όλους, κρύβοντας σε αυτή την ιερή πόλη την απόδειξη της Ύπαρξης του, ανεξαρτήτως προφητών και θρησκειών. Τρεις χιλιάδες χρόνια ο εβραϊκός λαός. 2025 χρόνια οι απανταχού χριστιανοί και 1400 χρόνια οι μουσουλμάνοι υπερασπίζονται με σεβασμό ή βέβηλα, τα δικαιώματα τους στα Ιεροσόλυμα και άκρη δεν βρίσκουν. Παρά μόνο πόνο και θάνατο.
Αν στον στίχο των Αισχυλικών «Περσών», που αναφέρω στην αρχή του κειμένου μου, αποτυπώνεται η πικρή και φρικτή ιστορία της Εξουσίας, στην τραγωδία του μεγάλου τραγικού « Προμηθέας Δεσμώτης»- γράφει ο Γιάν Κοττ στη «Θεοφαγία» του – αποδεικνύεται πως η ανάγκη είναι ισχυρότερη από τον ισχυρό :
«Κανείς με της Ανάγκης δεν μπορεί τη Δύναμη να πολεμήσει».
Αυτό πρέπει να έχουν κατά νου, αλλά κυρίως να αποδείξουν όσοι παίρνουν ήδη ή και θα πάρουν μέρος σε αυτό τον νέο πόλεμο. Να αποδείξουν και να υπερασπιστούν την αναγκαιότητα του.Γιατί μόνο η Ανάγκη που τον δημιούργησε μπορεί να νικήσει.
Όλα τα άλλα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις την ώρα που αθώοι πολίτες και παιδιά θα πεθαίνουν και στη Γάζα και στο Τελ Αβίβ και στην Τεχεράνη…
*
Η Ελένη Σπανοπούλου
είναι Δημοσιογράφος
τ. Πρόεδρος ΕΔΟΕΑΠ
