Πώς εξηγούν το φαινόμενο οι ερευνητές.
Μια έκπληξη περίμενε τον ερευνητή Τζάρεντ Τάουερς, όταν εκείνος έστησε τις υποβρύχιες του κάμερες στον ωκεανό, προκειμένου να παρακολουθήσει ένα ζευγάρι φαλαινών δολοφόνων (σ.σ. όρκα).
«Μία νεαρή θηλυκή όρκα πλησίασε μια κάμερα που είχα στο νερό για να κινηματογραφήσω τον μικρότερο αδερφό της και στη συνέχεια άνοιξε το στόμα της και άφησε να βγει ένα νεκρό θαλασσοπούλι», εξηγεί στο cnn.com ο Τάουερς, εκτελεστικός διευθυντής της Bay Cetology, μιας καναδικής ομάδας θαλάσσιων βιολόγων με έδρα το Alert Bay της Βρετανικής Κολομβίας.
Το ζώο τότε έκλεισε το στόμα του και σταμάτησε προκειμένου να παρατηρήσει την αντίδραση του ερευνητή. Έμεινε ακίνητη για λίγο στο νερό, ενώ το νεκρό θαλασσοπούλι επέπλεε από πάνω της. Έπειτα από λίγα δευτερόλεπτα, κύλησε προς την κάμερα και κατάπιε ξανά το πουλί.
Αλλες καταγραφές
Μερικά χρόνια αργότερα, ο Τάουερς είδε μια ακόμη νεαρή θηλυκή όρκα να επιδεικνύει την ίδια συμπεριφορά. Μόνο που αυτή τη φορά, η φάλαινα «έριξε ένα νεκρό κουτάβι φώκιας του λιμανιού ακριβώς δίπλα στο σκάφος μου». Ο ερευνητής συζήτησε αυτά τα περιστατικά με συναδέλφους του σε όλο τον κόσμο, και ανακάλυψε ότι και σε αυτούς είχε δοθεί τροφή από φάλαινες δολοφόνους.
Όταν συγκέντρωσε τα περιστατικά, βρήκε 34 περιπτώσεις φαλαινών που προσέφεραν τροφή σε ανθρώπους μεταξύ του 2004 και του 2024. Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του παρουσίασαν τα ευρήματά τους σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο Journal of Comparative Psychology, όπου οι ερευνητές προσπαθούν να ερμηνεύσουν τους λόγους για τους οποίους οι φάλαινες δολοφόνοι μπορεί να το πράττουν αυτό.
Η ερμηνεία του φαινομένου
Οι υποθέσεις των ερευνητών ποικίλλουν. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως οι φάλαινες δολοφόνοι είναι περίεργες και εξερευνούν πώς θα αντιδράσουν οι άνθρωποι σε ένα δώρο. Άλλοι πιστεύουν πως τα ζώα παίζουν, αν και σε μεγάλο βαθμό αυτή τη θεωρία απορρίπτεται επειδή οι φάλαινες όλων των ηλικιών, και όχι μόνο οι νεαρές, προμήθευαν τη τροφή. Σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή, οι φάλαινες δολοφόνοι είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν το θήραμά τους για να προσελκύσουν άλλα είδη και στη συνέχεια να τα σκοτώσουν, ωστόσο δεν υπάρχει καμία καταγραφή από όρκες που να σκοτώνουν ανθρώπους στην άγρια φύση.
«Δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι υπάρχει ένας μόνο λόγος για αυτή τη συμπεριφορά, επειδή υπάρχουν υποκείμενοι μηχανισμοί και άμεσες αιτίες», εξηγεί ο Τάουερς. «Ο κύριος υποκείμενος μηχανισμός είναι απλώς ότι έχουν την οικονομική δυνατότητα να μας προσφέρουν φαγητό και η κύρια άμεση αιτία μπορεί να είναι ότι το κάνουν ως έναν τρόπο να μας εξερευνήσουν και στη συνέχεια να μάθουν περισσότερα για εμάς».
Σε όλες τις περιπτώσεις που καταγράφηκαν – εκτός από μία – οι φάλαινες δολοφόνοι περίμεναν αρχικά απάντηση από τους ανθρώπους, προτού οι περισσότερες πάρουν ξανά πίσω την τροφή. Κάποιες απλώς την εγκατέλειψαν, ενώ άλλες προσπάθησαν ακόμη και να την ξαναπροσφέρουν ως δώρο. Οι άνθρωποι από τη μεριά τους, αγνοούν το φαγητό σχεδόν πάντα. Το πήραν μόνο 4 φορές και στις 3 από αυτές, το έριξαν πίσω στο νερό μετά από λίγη ώρα.
Οταν τα ζώα προσφέρουν δώρα στους ανθρώπους
Εχει καταγραφεί πως τα κατοικίδια ζώα φέρνουν συχνά δώρα στους ιδιοκτήτες τους, όπως για παράδειγμα νεκρά ποντίκια ή πουλιά που αφήνουν οι γάτες ή οι σκύλοι έξω από την πόρτα.
Ωστόσο μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί ελάχιστες περιπτώσεις άγριων αρπακτικών που προσφέρουν δώρα σε ανθρώπους, εκτός από μερικές περιπτώσεις με ψευδοφάλαινες δολοφόνους (σ.σ. είδους δελφινιού) και φώκιες λεοπαρδάλεις, οι οποίες προσέφεραν τροφή σε ανθρώπους.
Οι φάλαινες δολοφόνοι
Οι φάλαινες δολοφόνοι αποτελούν ένα από τα πιο έξυπνα ζώα. Μόνο οι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερο εγκέφαλο σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους, σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη. Σκοτώνουν πολύ μεγαλύτερα ζώα σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους από άλλες φάλαινες και δελφίνια, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να έχουν περισσότερη τροφή να μοιραστούν.
Ακόμη, πιστεύεται πως έχουν ατρακτοειδείς νευρώνες στον εγκέφαλό τους – έναν τύπο νευρώνα που είναι γνωστό ότι σχετίζεται με την ενσυναίσθηση – δήλωσε η Φιλίππα Μπρέικς, οικολόγος συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ που ειδικεύεται σε φάλαινες και δελφίνια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δεν είχε σημασία σε ποιο μέρος του κόσμου βρισκόταν η φάλαινα ή αν ήταν αρσενικό ή θηλυκό, νεαρό ή ενήλικο – όλες επέδειξαν αυτή τη συμπεριφορά.
Τα εν λόγω ζώα, εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο φαλαινών δολοφόνων που συχνά ξεκινούν αλληλεπιδράσεις με ανθρώπους και σκάφη, προσφέροντας στο ανθρώπινο είδος περαιτέρω πληροφορίες για τη ζωή τους.
Related…
Ο Τάουερς ελπίζει ότι αυτό το συμβάν θα χρησιμεύσει ως υπενθύμιση ότι «ενώ το είδος μας είναι προφανώς πιο προηγμένο τεχνολογικά από οποιοδήποτε άλλο στον πλανήτη, το μοιραζόμαστε με άλλα εξαιρετικά εξελιγμένα είδη, των οποίων η ευημερία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις πράξεις μας».
(με πληροφορίες από cnn.com)
