Στον ζωολογικό κήπο της Βαρκελώνης, ένας 40χρονος αφρικανικός ελέφαντας περνά το πόδι του από μεταλλικό φράγμα, και ένας φύλακας του ζωολογικού κήπου του τρίβει απαλά τη πατούσα ενώ το θηλυκό παχύδερμο κάνει το «πεντικιούρ» του και απολαμβάνει τα αγαπημένα του μήλα. 

Η θεραπεία αποτελεί μέρος της εξειδικευμένης γηριατρικής φροντίδας που παρέχει ο ζωολογικός κήπος σε ηλικιωμένα ζώα που δεν μπορούν να επιστρέψουν στην άγρια φύση, καθώς ο κόσμος των ζωολογικών κήπων δίνει ολοένα και μεγαλύτερη έμφαση στη δια βίου φροντίδα.

«Η επιστροφή τους στη φύση θα ήταν λάθος», εξηγεί η Πιλάρ Παντίγια επικεφαλής της φροντίδας θηλαστικών του ζωολογικού κήπου. «Είναι πολύ πιθανό να μην επιζήσουν».

Οι ζωολογικοί κήποι έχουν προχωρήσει σε αρκτές αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες με έμφαση στη διατήρηση των ειδών και στην εκπαίδευση, απομακρυνόμενοι από λογικές του παρελθόντος που παρουσίαζαν τα εξωτικά ζώα ως ένα «θέμα». 

Η νέα προσέγγιση περιλαμβάνει τη γνώση του πώς να προσαρμόζεται στις ανάγκες των ηλικιωμένων ζώων, κάτι που οδήγησε τους ζωολογικούς κήπους να δημιουργήσουν μεγαλύτερους υπαίθριους χώρους που προσομοιάζουν τις συνθήκες στην φύση, όπως η περιοχή Σαχέλ Σαβάνα στο ζωολογικό κήπο στην Βαρκελώνης της Ισπανίας.

 

Μαζί με τα προγράμματα αναπαραγωγής για την επιστροφή των ζώων στη φύση, οι ζωολογικοί κήποι σήμερα θέλουν να διασφαλίσουν ότι τα ζώα που ζουν περισσότερο λόγω των εξελίξεων στην κτηνιατρική περίθαλψη μπορούν να γεράσουν με χάρη, σχολίασε ο Μάρτιν Ζορνταν Διευθύνων Σύμβουλος της Παγκόσμιας Ένωσης Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων (WAZA).

«Η εξειδικευμένη γηριατρική φροντίδα γίνεται ολοένα και πιο απαραίτητη», λέει στο Associated Press τονίζοντας πως όπως και οι ηλικιωμένοι άνθρωποι, τα ηλικιωμένα ζώα χρειάζονται περισσότερη φροντίδα: τακτικές ιατρικές εξετάσεις, θεραπείες αρθρίτιδας, πιο μαλακές τροφές ή συμπληρώματα διατροφής, προσαρμοσμένους χώρους διαβίωσης και παρακολούθηση της ψυχικής και συμπεριφορικής υγείας.

Εκτός από το ζευγάρι των ηλικιωμένων ελεφάντων, ο ζωολογικός κήπος της Βαρκελώνης είναι επίσης το σπίτι για έναν 15χρονο λύκο, μια λεοπάρδαλη και μια τίγρη που είναι ηλικίας 17 ετών, καθώς μερικών ηλικιωμένα πουλιά – συμπεριλαμβανομένου ενός σμήνος ηλικιωμένα φλαμένκο.

Δεν είναι όμως μόνο αυτός ζωολογικός κήπος στην Βαρκελώνη αλά και άλλοι στις ΗΠΑ, όπως στην Βαλτιλμόρη και στο Μπατον Ρουζ, που παρέχουν ειδική φροντίδα σε ηλικιωμένα ζώα.

 

Μια μελέτη της θλίψης

Οι φύλακες του ζωολογικού κήπου της Βαρκελώνης, παρακολουθούν στενά τα δύο ηλικιωμένα θηλυκά παχύδερμά Σούσι και Μπούγι, καθώς αντιμετωπίζουν τον πρόσφατο θάνατο του ΓιόγιοYoyo, του πρώην συντρόφου τους για πολλά χρόνια. Ο Γιόγιο πέθανε τον Δεκέμβριο σε ηλικία 54 ετών. Η Σούσι στα 52 της, είναι τώρα ένας από τους γηραιότερους γνωστούς αφρικανικούς ελέφαντες σε αιχμαλωσία, παρόλο που η WAZA είπε ότι η ηλικία των ζώων που γεννήθηκαν στη φύση είναι πάντα κατά προσέγγιση. Ο Μπούγι που είναι 40 ετών, θεωρείται επίσης ηλικιωμένος για έναν αφρικανικό ελέφαντα. Και οι τρεις αιχμαλωτίστηκαν στην άγρια φύση και πέρασαν πολλά χρόνια σε τσίρκο σε άλλους ζωολογικούς κήπους πριν πάνε στη Βαρκελώνη.

Ο ζωολογικός κήπος συνεργάζεται τώρα με το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης για να μελετήσει τον αντίκτυπο του θανάτου του Γιόγιο στους άλλους δύο ελέφαντες.

Είναι η πρώτη μελέτη του είδους της, που επικεντρώνεται σε ελέφαντες που δεν προέρχονται από την ίδια οικογένεια και εστιάζουν στις αντιδράσεις των δύο  μετά τον θάνατο του επί μακρόν συτνρόφου τους λεέι η Παντίγια στο Associated Press κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης επίσκεψης στο περίβολο ελεφάντων του ζωολογικού κήπου.

 

Στην αρχή, η Σούσι και ο Μπούγι φάνηκε να έχουν υποστεί σοκ και δεν έτρωγαν αλλά τώρα σταδιακά προσαρμόζονται και στρέφονται ο ένας στον άλλο ενώ η Σούσι έχει αναλάβει τον κυρίαρχο ρόλο που είχε πριν ο Γιόγιο.

Η απόδειξη είναι στα δόντια

Για τους ελέφαντες, τα δόντια τους είναι το πραγματικό τεστ ηλικίας.

«Αυτό που σηματοδοτεί την παρακμή του ζώου είναι η φθορά στα δόντια του», είπε η φύλακας του ζωολογικού κήπου της Βαρκελώνης, Χοσέ Μαρία Σανταμαρία, αφού τελείωσε το πεντικιούρ του Μπούγι. «

«Αναπτύσσουν έξι σετ γομφίων κατά τη διάρκεια της ζωής τους και όταν φτάσουν τα 40 περίπου χρόνια χάνουν το τελευταίο σετ».

Η Σούσι και ο Μούγι χρειάζονται καθημερινούς ελέγχους, τροφή κατάλληλη για στόματα χωρίς γομφίους και επιπλέον προσοχή στα πόδια τους – εξ ου και τα καθημερινά πεντικιούρ και το απαλό αμμώδες δάπεδο για να μην πονάνε.

«Αυτά είναι μερικές από πράγματα για τα οποία μεριμνούμε γιατί νοιαζόμαστε για αυτά τα ζώα και θέλουμε να ζουν άνετα και με αξιοπρέπεια», λέει ο Ζορνταν.