Τα ενδιαφέροντα κι, ανατρεπτικά για ό,τι ξέραμε μέχρι τώρα, αποτελέσματα νέας έρευνας.
Αρκετά με τα σταυρόλεξα και τα σουντόκου. Δεν είναι μόνο αυτά η απάντηση στη γνωστική έκπτωση. Διότι σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση ότι «τα κινητά μας αποβλακώνουν» νέα έρευνα δείχνει ότι η χρήση της τεχνολογίας δύναται να υποστηρίξει την καλή υγεία του εγκεφάλου μας κι όχι να την βλάψει. Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Human Behavior τον Απρίλιο του 2025, εξέτασε 136 μελέτες, με δείγμα 411.000 ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω. Και το συμπέρασμά της; Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας συσχετίστηκε με 58% χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και 26% πιο αργό ρυθμό γνωστικής έκπτωσης με την πάροδο του χρόνου.
Και δηλαδή όλες αυτές οι προειδοποιήσεις ότι «οι πολλές ώρες στο κινητό βλάπτουν τα κύτταρα το εγκεφάλου» είναι άχρηστες; Σύμφωνα με τη μελέτη αλλά και τους νευρολόγους η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτό σημαίνει ότι η τεχνολογία μας κρατά σε πνευματική εγρήγορση, αλλά υπό συγκεκριμένους όρους.
Πώς η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του εγκεφάλου
1. Η χρήση κινητών και τάμπλετ απαιτεί ενεργή σκέψη
«Δραστηριότητες όπως η χρήση smartphones, η περιήγηση στο διαδίκτυο και η πλοήγηση σε εφαρμογές απαιτούν να θέσουμε σε λειτουργία όλα τα γνωστικά συστήματα που σχετίζονται με τη συγκέντρωση, τη μνήμη, την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων. Ως εκ τούτου, η ενασχόληση με την τεχνολογία λειτουργεί ως ένα είδος γνωστικής προπόνησης», εξηγεί ο νευρολόγος Ωσίμ Αζίζι, κλινικός επικεφαλής νευροεκφυλιστικών διαταραχών στο Yale Medicine. «Με απλά λόγια, η εξάσκηση των τεχνολογικών μας δεξιοτήτων μας επιτρέπει να παραμένουμε λειτουργικοί μέχρι τα βαθιά γεράματα», προσθέτει ο ίδιος.
2. Η τεχνολογία διεγείρει πολλαπλές περιοχές του εγκεφάλου
Σύμφωνα με τον Γουόλτερ Γκρίνλιφ, νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ «Η χρήση των smartphones και των υπολογιστών απαιτεί τη συνεργασία τμημάτων του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συγκέντρωση, τη μνήμη, τη λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων. Η συνεργασία όλων αυτών των τμημάτων σε καθημερινή βάση διατηρεί τον εγκέφαλό μας νέο».
3. Η τεχνολογία μας φτιάχνει τη διάθεση και προσφέρει ευκαιρίες κοινωνικής συναναστροφής
Αρκεί, όπως μας προτρέπει ο Ρίτσαρντ Μαροτόλι, ειδικός γηριατρικής στο Yale Medicine «Να βρούμε εφαρμογές και ιστοσελίδες με πράγματα που να μας φαίνονται ελκυστικά, ευχάριστα και χρήσιμα. Άλλωστε η ποικιλία των δραστηριοτήτων στις οποίες μπορούμε να επιδοθούμε μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας, από τα διαδικτυακά μαθήματα έως τα ψηφιακά παιχνίδια, είναι απεριόριστες», μας προτρέπει ο Γκρίνλιφ.
Εάν μια εφαρμογή μας δυσκολεύει ως προς την χρήση, δεν παραιτούμαστε. Ζητάμε βοήθεια. Προσεγγίζουμε την τεχνολογία με περιέργεια και όχι με φόβο.
Και τι γίνεται με την διαβόητη «Ψηφιακή άνοια;» Διατρέχουμε όντως κίνδυνο;
«Η ψηφιακή τεχνολογία δεν βλάπτει τον εγκέφαλό μας. Κάθε άλλο! Η εκμάθηση ψηφιακών δεξιοτήτων είναι χρήσιμη και κρατά το μυαλό μας σε διαρκή επαγρύπνηση. Άλλωστε, το εύρημα της πρόσφατης έρευνας που κάνει λόγο για 58% χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης μεταξύ των ηλικιωμένων χρηστών της ψηφιακής τεχνολογίας είναι πολύ πιο επιτακτικό από τις θεωρητικές ανησυχίες των παλαιότερων γενεών περί γνωστικής άνοιας», μας καθησυχάζει ο Δρ. Αζίζι.
Πώς να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία με τρόπο ωφέλιμο για τον εγκέφαλο
1. Ξεκινάμε από μικρά πράγματα και σταδιακά αποκτάμε αυτοπεποίθηση σε σχέση με τη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων
Εάν είμαστε πρωτάρηδες στον κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας, δεν χρειάζεται να βουτήξουμε με το κεφάλι στα βαθιά. Ξεκινάμε με μικρά, διαχειρίσιμα βήματα αντί να προσπαθούμε να κατακτήσουμε τα πάντα με τη μία. Για παράδειγμα, δεν παίρνουμε smartphone και τάμπλετ την ίδια περίοδο. Μαθαίνουμε πρώτα να χρησιμοποιούμε καλά το ένα εκ των δύο και μόνο εφόσον μας είναι απαραίτητο προχωράμε και στο άλλο.
2. Κινούμαστε με βάση τα ενδιαφέροντά μας
Εάν για παράδειγμα μας αρέσει να διαβάζουμε, δοκιμάζουμε να τρυπώσουμε στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας διαβάζοντας ηλεκτρονικά βιβλία. Αν επιδίωξή μας είναι να παραμένουμε συνδεδεμένοι με την οικογένειά μας, μαθαίνουμε πώς να κάνουμε βιντεοκλήσεις και ούτω καθεξής. Αυτή η προσέγγιση κάνει τη διαδικασία μάθησης πιο ουσιαστική και ανταποδοτική.
3. Θέτουμε ως προτεραιότητα την ενεργητική χρήση, έναντι της παθητικής κύλισης
Εάν στόχος μας είναι να ενισχύσουμε τη δραστηριότητα του εγκεφάλου μας, φροντίζουμε η χρήση του διαδικτύου και της τεχνολογίας να είναι όσο το δυνατόν πιο ενεργητική ως διαδικασία. Ψηφιακές δραστηριότητες που μας προκαλούν να σκεφτούμε, όπως τα κουίζ, να λύσουμε προβλήματα, όπως τα παιχνίδια λέξεων, να μάθουμε νέες δεξιότητες, όπως οι εφαρμογές ξένων γλωσσών ή να συνδεθούμε ουσιαστικά με άλλους ανθρώπους, όπως τα επιτραπέζια παιχνίδια μέσω κινητού, είναι πιο πολύτιμες από το να σκρολάρουμε στα social media.
4. Καλλιεργούμε την περιέργειά μας
Παραμένουμε ανοιχτόμυαλοι και δεν φοβόμαστε να πειραματιστούμε με τις νέες τεχνολογίες. Εάν μια εφαρμογή μας δυσκολεύει ως προς την χρήση, δεν παραιτούμαστε. Ζητάμε βοήθεια. Προσεγγίζουμε την τεχνολογία με περιέργεια και όχι με φόβο.
Related…
Και τότε τα γνωστικά οφέλη θα υπερτερήσουν των κινδύνων.
(Mε πληροφορίες από Parade).
