Καθώς υπολογίζεται ότι το 30% των ανθρώπων παγκοσμίως βιώνουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο παράλυσης ύπνου στη διάρκεια της ζωής τους.
Τα τελευταία χρόνια, το φαινόμενο της υπνικής παράλυσης εμφανίζεται συχνότερα σε όλο και περισσότερους ανθρώπους.
Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των μεταβάσεων προς ή από την ταχεία κίνηση των ματιών στον ύπνο REM. «Όπως ακριβώς, όταν βρισκόμαστε σε έναν δρόμο γεμάτο αυτοκίνητα. Το μυαλό μας είναι σε εγρήγορση αλλά το σώμα μας ακινητοποιημένο», επισημαίνει ο δρ Μάθιου Γουόλκερ, διευθυντής του Κέντρου για την Επιστήμη του Ανθρώπινου Ύπνου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ.
Μετά τον βαθύ ύπνο, ο ύπνος REM είναι η επόμενη κρίσιμη φάση των κύκλων ύπνου, η οποία αποτελείται από περισσότερα όνειρα που μπορούν να φαντάζουν ζωντανά και αληθοφανή, και συνοδεύονται από ταχύτερους καρδιακούς παλμούς και αναπνοή.
Υπολογίζεται ότι το 30% των ανθρώπων παγκοσμίως βιώνουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο παράλυσης ύπνου στη διάρκεια της ζωής τους. Ωστόσο, λίγοι είναι αυτοί που θα βιώσουν κάτι τέτοιο σε σταθερή βάση.
Τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης
Στον ύπνο REM, το σώμα μας παραλύει ώστε να μην κάνουμε πράξη τα όνειρά μας και να μην κινδυνεύουμε να βλάψουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους, σύμφωνα με τους ειδικούς. Τα επεισόδια παράλυσης στον ύπνο διαρκούν συνήθως μόνο λίγα λεπτά, αλλά μπορεί να διαρκέσουν έως και 20 λεπτά.
Κατά τη διάρκεια της παράλυσης του ύπνου, ωστόσο, «ανακτούμε τις αισθήσεις μας προτού οι μύες ανακτήσουν την ελευθερία τους από την παράλυση που προκαλείται από το REM», δηλώνει ο Γουόλκερ.
Περίπου το 40% των ανθρώπων με παράλυση του ύπνου έχουν οπτικές, ακουστικές ή απτικές ψευδαισθήσεις, όπως πίεση στο στήθος ή ακόμη και την αίσθηση ότι «φεύγουν εκτός του σώματός τους», όπως τοπ έχουν περιγράψει.
Για το 90% αυτών των ατόμων, οι ψευδαισθήσεις είναι τρομακτικές. Μπορεί να περιλαμβάνουν φαντάσματα ή πλάσματα που μοιάζουν με γάτες ή εξωγήινους, και οι ενέργειές τους μπορεί να είναι τόσο αθώες όσο το να τους πλησιάσουν απλώς ή τόσο μοχθηρές όσο το να τους παρενοχλήσουν ή να προσπαθήσουν να τους σκοτώσουν.
Όταν έχουμε επίγνωση αλλά παραλύουμε και είμαστε σε σύγχυση, η φυσική μας αντίδραση είναι να ξεφύγουμε από αυτή την κατάσταση. Ο εγκέφαλός μας βομβαρδίζει το σώμα μας με σήματα για να κινηθούμε, αλλά το σώμα μας δεν μπορεί να επιστρέψει καμία ανάδραση.
Αιτίες και παράγοντες της υπνικής παράλυσης
Παρόλο που οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η διαταραχή αφύπνισης-ύπνου είναι αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου παράλυσης στον ύπνο, δεν είναι απολύτως σίγουροι για το γιατί. Υπάρχουν όμως αρκετοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο κατακερματισμένου ύπνου και παράλυσης.
Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν το στρες και συναφείς καταστάσεις όπως το άγχος, η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), η διπολική διαταραχή και η διαταραχή πανικού, δήλωσαν οι ειδικοί.
Άλλοι συνήθεις παράγοντες είναι η στέρηση ύπνου, το τζετ λαγκ, το ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου, οι διαταραχές του ύπνου όπως η ναρκοληψία αλλά και οι γενετικοί παράγοντες.
Πόσο επικίνδυνη είναι και πώς αντιμετωπίζεται
Όσο τρομακτική και αν ακούγεται η παράλυση του ύπνου, δεν είναι στην πραγματικότητα επικίνδυνη, λένε οι ειδικοί. Αλλά ανάλογα με το πόσο επαναλαμβανόμενη είναι, μπορεί να αποτελέσει σημάδι μιας υποκείμενης διαταραχής του ύπνου.
Εν ακολουθία, τα τακτικά επεισόδια μπορεί να οδηγήσουν σε έντονο στρες, με αποτέλεσμα να αποφεύγεται ο ύπνος. Αυτό το μοτίβο επηρεάζει άμεσα την ενέργεια και την λειτουργικότητα μας μέσα στην καθημερινότητα.
Σε γενικές γραμμές, η υπνική παράλυση μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες πρακτικές ή θεραπείες, σύμφωνα με τον Γουόλκερ. Για παράδειγμα η συμπλήρωση επτά εώς εννέα ωρών κάθε βράδυ, είναι η πρώτη ενδεδειγμένη λύση στο πρόβλημα.
Η διατήρηση ενός προγράμματος ύπνου με συνέπεια στην ποιότητα και την ποσότητα «λειτουργεί σαν να συντονίζει το εσωτερικό μας ρολόι, μειώνοντας την πιθανότητα διασπαστικών επικαλύψεων ύπνου-ξύπνιου-ύπνου», εξηγεί ο Γουόλερ.
Επίσης, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στη διαχείριση του στρες, χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, ασκήσεις ενσυνειδητότητας και χαλάρωσης. Οι θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν ορισμένα υποκείμενα ζητήματα που πυροδοτούν την παράλυση του ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας.
Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, χρησιμοποιούνται μερικές φορές φάρμακα, ακόμη και αντικαταθλιπτικά.
Related…
Με λίγα λόγια όταν βιώνουμε μία υπνική παράλυση:
-Ας επανεκτιμήσουμε το τι πραγματικά συμβαίνει με ηρεμία
-Μπορούμε να αποστασιοποιηθούμε συναισθηματικά από την κατάσταση
-Ας επικεντρωθούμε σε κάτι θετικό
-Χαλαρώνουμε τους μύες και δεν κινούμαστε
Με πληροφορίες από CNN Health.
