Όταν ακούτε τον όρο «εποχιακή συναισθηματική διαταραχή», οι πιθανότητες είναι να σκέφτεστε την μελαγχολία του χειμώνα.
«Έχουμε την τάση να συνδέουμε τις μικρότερες ημέρες, το λιγότερο ηλιακό φως και τον κρύο καιρό με μεγαλύτερες πιθανότητες καταθλιπτικής διάθεσης», εξηγεί η ψυχολόγος Νάταλι Μουρ. «Αντίθετα, όταν σκεφτόμαστε το καλοκαίρι, φανταζόμαστε μεγαλύτερες μέρες, ηλιοφάνεια με τους ανθρώπους πιο χαρούμενους και αισιόδοξους», προσθέτει.
Ωστόσο, για μερικούς, οι πιο ηλιόλουστες εποχές φέρνουν μια συναισθηματική διαμάχη. Αυτή η λιγότερο γνωστή -και συχνά παραγνωρισμένη- κατάσταση ονομάζεται «αντίστροφη SAD» ή SAD καλοκαιρινού τύπου.
Τι ακριβώς είναι η λεγόμενη αντίστροφη SAD
«Η αντίστροφη εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, ή SAD καλοκαιρινού τύπου, είναι ένας τύπος κατάθλιψης που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των ανοιξιάτικων και καλοκαιρινών μηνών, σε αντίθεση με την πιο κοινή SAD χειμερινού τύπου», εξηγεί ο ψυχίατρος δρ Σου Βάρμα.
«Η αντίστροφη SAD θεωρείται ότι επηρεάζει άτομα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις αλλαγές του κιρκαδιανού ρυθμού», προσθέτει η Μουρ. «Στους φυσιολογικούς παράγοντες περιλαμβάνονται η δυσφορία από την αυξημένη ζέστη και υγρασία και η διαταραχή του ύπνου που προκαλείται από την πρώιμη ανατολή του ήλιου».
Από την άλλη, οι αλλαγές στην έκθεση στο φως μπορούν να ρίξουν τις ορμόνες που ρυθμίζουν τη διάθεση, όπως η σεροτονίνη και η μελατονίνη, το καλοκαίρι, όπως και το χειμώνα.
Στους ψυχολογικούς παράγοντες περιλαμβάνεται η εσωτερική πίεση να είναι κανείς χαρούμενος και ευδιάθετος αυτή την εποχή του χρόνου. Το καλοκαίρι μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους εσωστρεφείς, καθώς οι κοινωνικές συμβάσεις απαιτούν αυξημένη συμμετοχή σε δραστηριότητες που ενδεχομένως να εξαντλούν ενέργεια το καλοκαίρι.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το κόστος των καλοκαιρινών διακοπών αλλά και η πίεση της φροντίδας των παιδιών, καθιστώντας αυτή την εποχή του χρόνου δύσκολη ιδιαίτερα για τους γονείς. Σε γενικές γραμμές, το καλοκαίρι τείνει να διαταράσσει τις ρουτίνες.
Μερικά σημάδια στα οποία απαιτείται να δώσουμε την πρέπουσα σημασία
«Τα συμπτώματα του αντίστροφου SAD μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς από το χειμερινό SAD», εξηγεί η Βάρμα. «Οι άνθρωποι θα πρέπει να προσέχουν για προβλήματα ύπνου, απώλεια όρεξης, δυσκολία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα ή εναλλαγές της διάθεσης», προσθέτει.
Είναι σύνηθες για όσους πάσχουν από αυτή την κατάσταση να αισθάνονται επιπλέον πίεση, η οποία οδηγεί σε δυσκολίες επικοινωνίας.
Όταν δεν αισθανόμαστε καλά, αλλά νιώθουμε ότι θα έπρεπε να αισθανόμαστε καλά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ενοχές, ντροπή και απομόνωση, γεγονός που επιδεινώνει συνολικά την ψυχική υγεία.
Παρόλο που οι ζεστοί μήνες συνδέονται συνήθως με περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν την αντίστροφη SAD μπορεί να εμπλακούν σε ένα είδος κοινωνικής απόσυρσης.
Εκτός από την κοινωνική απόσυρση, η ανησυχία και η καταπίεση είναι τυπικά σημάδια της πάθησης.
Η έντονη ηλιακή ακτινοβολία που μπορεί και κάνει τους άλλους να αισθάνονται γεμάτη ενέργεια, για άλλους μπορεί αν είναι συντριπτική, σαν αισθητηριακή υπερφόρτωση.
Πολλοί άνθρωποι με αντίστροφη SAD αναφέρουν ότι αισθάνονται υπερδιέγερση και άγχος. Αλλά τελικά, το μεγαλύτερο σημάδι είναι ο χρόνος. Χρειάζεται να δώσουμε προσοχή στα μοτίβα των συμπτωμάτων κατάθλιψής μας από χρόνο σε χρόνο.
Πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε
«Επειδή δεν είναι μια γνωστή διαταραχή της διάθεσης, το πρώτο βήμα για τη θεραπεία και τη διαχείριση της αντίστροφης SAD είναι να αναγνωρίσει κάποιος ότι παλεύει με αυτή», εξηγεί ο Μουρ.
«Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κλιματισμό ή ανεμιστήρες για να διατηρήσουμε μια άνετη θερμοκρασία», συμβουλεύει η Βάρμα. «Η δυσανεξία στη ζέστη είναι ένας μεγάλος εκλυτικός παράγοντας. Και ενώ το έντονο φως μπορεί να είναι χρήσιμο το χειμώνα, τα άτομα με αντίστροφη SAD μπορεί να επωφεληθούν από τον περιορισμό του φωτός κατά τη διάρκεια ορισμένων ωρών της ημέρας, ειδικά το βράδυ», προσθέτει.
Καλό είναι να αποφεύγουμε την υπερβολική έκθεση στο φως και να δίνουμε μεγάλη σημασία σε έναν καλό ύπνο.
Πρέπει να δίνουμε προτεραιότητα στο να είμαστε προληπτικοί για την ευεξία μας, να προτιμάμε υγιεινά τρόφιμα και να θυμόμαστε πόσο πολύ βοηθάει η ενυδάτωση.
Παράλληλα, μπορούμε επιτέλους να δώσουμε στον εαυτό μας την άδεια να περάσουμε ένα διαφορετικό καλοκαίρι, έτσι όπως το προτιμάμε εμείς. Είτε αυτό έχει να κάνει με λιγότερες υποχρεώσεις, με περισσότερα βράδια στο μπαλκόνι και λιγότερα σε βραδινές εξόδους.
Related…
Εκτός από το να στηριζόμαστε στα αγαπημένα μας πρόσωπα, μπορούμε να αναζητήσουμε και επαγγελματική βοήθεια. Σε κάθε περίπτωση, όποια προσέγγιση και αν δοκιμάσουμε, πρέπει να θυμόμαστε να είμαστε ευγενικοί με τον εαυτό μας.
