H παγκοσμιοποίηση, τα κοινωνικά δίκτυα αλλά και οι αλυσίδες fast fashion έχουν συρρικνώσει τον νόμο της εικοσαετίας ως προς τις τάσεις.

Υπάρχει ένας άτυπος κανόνας στη βιομηχανία της μόδας που χαρακτηρίζεται ο νόμος των είκοσι ετών. Αποδεδειγμένα ανά εικοσαετία οι τάσεις επιστρέφουν μέσα από νοσταλγικές αναφορές και εκσυγχρονίζονται ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε εποχής. Τα σχέδια που φορούσαν οι μαμάδες και οι γιαγιάδες μας αναπαράγονται με προστιθέμενες πινελιές μοντερνισμού. Μεγάλοι πολυτελείς οίκοι όπως Chanel, Saint Laurent και Dior επιστρέφουν στα σχεδιαστικά τους αρχεία για να επαναλάβουν παλιά μοτίβα, σιλουέτες και σχέδια στις νέες τους συλλογές. 

Η εικοσαετία και ο νόμος Laver

Ο νόμος της εικοσαετίας είναι εμπνευσμένος από τον νόμο Laver. O Τζέιμς Λέιβερ ήταν ιστορικός μόδας και το 1927 έφτιαξε ένα χρονοδιάγραμμα για το πως βλέπει ο κόσμος τις τάσεις στη μόδα. Ο Λέιβερ ισχυριζόταν ότι αν φορέσουμε μια τάση έναν χρόνο μετά τη δημοτικότητα της οι άνθρωποι θα μας βλέπουν σαν προϊόν. Αν τη φορέσουμε δέκα χρόνια μετά πιθανόν να θεωρηθούμε γελοίοι. Ο Λέιβερ ισχυριζόταν ότι θα έπρεπε να περάσει τουλάχιστον ένας αιώνας για να θεωρείται κάποιος πρωτοπόρος με μια…  ξεχασμένη τάση. Η εικοσαετία όμως είναι ένα καλό διάστημα για να επανέλθει ένα τρεντ και να γίνει ξανά αποδεκτό. Κι όλα θα ήταν καλά εάν η δημιουργική ροή στη μόδα κυλούσε ομαλά ανά εικοσαετία, αλλά το άλλοτε αναγκαίο χρονικό διάστημα τείνει να καταργηθεί… 

Παγκοσμιοποίηση και τάσεις

Οι τάσεις εισάγονται στις πασαρέλες, στα κόκκινα χαλιά, σε τηλεοπτικές εκπομπές, αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα μέσω διάσημων ινφλουένσερ και celebrities. Η παγκοσμιοποίηση των μέσων ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων έχει κάνει τη μόδα να κινείται πιο γρήγορα από ποτέ κι έχει μικρύνει κατά πολύ τον κύκλο ζωής μιας τάσης. Τα πέντε στάδια που χρειαζόταν ένα τρεντ για να αναπτυχθεί και μετά να σβήσει -εισαγωγή, αύξηση, κορύφωση, πτώση και απαρχαίωση- γίνονται σε πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα. Έτσι, η ταχεία άνοδος και η πτώση των τάσεων γίνεται μονόδρομος προκειμένου να παραμείνει βιώσιμη η μόδα.

Ο ρόλος των σχεδιαστών

Σε έναν κλάδο που λειτουργεί με το σκεπτικό της αέναης καινοτομίας η προσκόλληση στις τάσεις μπορεί να γίνει και τροχοπέδη. Οι δημιουργοί μπαίνουν σε ένα γαϊτανάκι συνεχούς παραγωγής που για να το ακολουθήσουν πρέπει εκτός από τις ιδέες τους να ανατρέχουν σε παλαιότερα σχέδια. Ο νόμος όμως της εικοσαετίας συρρικνώνεται συνεχώς γιατί οι σχεδιαστές καλούνται να παράγουν ετησίως περισσότερα σχέδια. Είναι αναγκασμένοι να δημιουργούν τουλάχιστον τέσσερις ολοκληρωμένες συλλογές κάθε χρόνο και συχνά να λανσάρουν ενδιάμεσα άλλες εμπορικές ή συλλογές κάψουλας, τις οποίες φτιάχνουν με διαφορετικές ετικέτες ή παραπλήσιες ετικέτες του εκάστοτε brand.

Σε αυτή την εξέλιξη μεγάλο ρόλο έχουν παίξει οι αλυσίδες fast fashion, που προωθούν συνεχώς καινούρια σχέδια. Σε αλυσίδες όπως το Zara και το H&M η συχνότητα διάθεσης νέων κομματιών είναι εβδομαδιαία. Φυσικά, πρόκειται για αντιγραφές που καμία σχέση δεν έχουν με την ποιότητα των αυθεντικών κομματιών μόδας, αλλά η ζημιά γίνεται. Οι καταναλωτές εύκολα προσθέτουν στην γκαρνταρόμπα τους σχέδια διαφορετικά και … μοντέρνα τα οποία έχουν αγοράσει σε προσιτή τιμή. Αναπόφευκτα οι σχεδιαστές μεγάλων οίκων προκειμένου να ανταποκριθούν στη ζήτηση του καταναλωτικού κοινού, που έχει να διαθέσει μεγαλύτερα χρηματικά ποσά, δημιουργούν περισσότερα σχέδια και κατ΄ επέκταση προτείνουν κι αυτοί περισσότερες τάσεις.

Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

Τα χρειαζόμαστε όλα αυτά; Αγοράζουμε ρούχα από τα οποία φοράμε τελικά το 20%. Οι μικροτάσεις, όπως χαρακτηρίζονται μια και δεν προλαβαίνουν να γίνουν μεγάλα τρεντ, είναι δημοφιλείς γιατί καλύπτουν την ανάγκη των καταναλωτών για κάτι καινούριο άμεσα και γρήγορα.

Μήπως τελικά η λύση είναι να μείνουμε πιστοί στο προσωπικό μας στυλ; Να αρχίσουμε να επενδύουμε περισσότερο σε διαχρονικά κομμάτια καλής ποιότητας και ραφής; Σε κομμάτια που θα αντέχουν στον χρόνο; Η μόδα είναι διασκεδαστική όταν φοράμε αυτά που μας ταιριάζουν και μας φτιάχνουν τη διάθεση. Μεγαλύτερη αξία από ένα μικροτρέντ έχει να επιλέγουμε ρούχα που μας κάνουν να αισθανόμαστε άνετα και μας χαρίζουν αυτοπεποίθηση. Ίσως τελικά το να αναδείξουμε το προσωπικό μας στυλ να είναι και ο μοναδικός τρόπος για να δοθεί λύση στην κοινωνική σπατάλη και να αυξήσουμε την μακροζωία των κομματιών που αγοράζουμε.